Lewa ręka gatunku literackiego: Analiza stylometryczna (braku) sygnału gatunkowego w utworach science-fiction i fantasy Ursuli K. Le Guin, C. J. Cherryh i Orsona Scotta Carda w języku angielskim i polskim

W niniejszej pracy zastosowano narzędzia analizy stylometrycznej do zbadania siły sygnału gatunku literackiego w utworach fantasy i science-fiction autorstwa Ursuli K. Le Guin, Orsona Scotta Carda i C. J. Cherryh oraz do zbadania w jakim stopniu sygnał ten pozostaje widoczny w tłumaczeniu. W rozdziale pierwszym omówione zostały analizowane korpusy oraz zastosowana metodologia (odległości statystyczne najczęstszych słów obliczane wg delty Burrowsa, przedstawione w postaci drzewek Bootstrap Consensus, diagramów Cluster Analysis oraz sieci Gephi). Rozdział drugi przedstawia analizę rzeczonych korpusów w języku oryginału, w trakcie której ustalona zostaje siła sygnału gatunku, cyklu oraz sygnału chronologicznego dla każdego z omawianych autorów. W rozdziale trzecim dokonuje się analogicznej analizy korpusów przekładów dzieł tychże autorów, gdzie obserwuje się ślady stylistycznej ingerencji poszczególnych tłumaczy w przekład. Rozdział czwarty bada utwory omawianych autorów (w oryginale oraz w przekładzie) w szerszym kontekście dzieł innych twórców fantasy i science-fiction, tworzących tylko w jednym z tych gatunków, aby ustalić stopień stylistycznej autonomii każdego z trójki pisarzy oraz stopień zachowania ich indywidualnych sygnałów gatunku, cyklu bądź chronologicznego. Praca zakończona jest obserwacją, iż część wspomnianych sygnałów rozmywa się bądź ginie w przekładzie.The present thesis employs the tools of stylometric analysis in the examination of the works of Ursula K. Le Guin, Orson Scott Card and C. J. Cherryh in order to detect genre signal in their fantasy and science-fiction works and to what extent, if at all, it is preserved in translation. In chapter 1, the corpora studied are described and the methodology used is discussed (Delta distances for most frequent words, presented in the form of Bootstrap Consensus trees, Cluster Analysis diagrams and Gephi networks). Chapter 2 contains the analysis of the corpora in English, whereby the strength of genre, cycle and chronology signal is established for each author. In chapter 3, the corpora of translated works of the three authors are subject to the same procedure and traces of stylistic interference from individual translators are observed. Chapter 4 analyses the original and translated corpora against larger corpora of other science-fiction and fantasy authors only writing in one genre, so as to examine the stylistic autonomy of each author and their respective signals, and the extent to which it is preserved in translation. The thesis concludes with a tentative finding that generic, cycle and chronological signals become blurred in translation