Presence of religious symbols in contemporary Europe on the basis of Muslim hijab and Christian cross.

Główną oś pracy stanowią kontrowersje wokół obecności symboli religijnych w przestrzeni publicznej, jakie pojawiają się w Europie od ostatnich kilku dekad. Celem opracowania jest przedstawienie kontekstów, w jakich funkcjonują symbole religijne, a także prezentacja dyskursu jaki wytworzył się wokół tego zagadnienia we współczesnych społeczeństwach zachodnich. Problematyka ta zostaje omówiona na przykładzie muzułmańskiej chusty (hidżab) oraz chrześcijańskiego krzyża. Praca ma charakter interdyscyplinarny – wykorzystuje publikacje z dziedzin filozofii kultury, socjologii religii, prawa, kulturoznawstwa i innych. Wprowadzone na wstępie pojęcie symbolu jako przejawu określonych przekonań religijnych umieszczone zostaje w perspektywie tożsamości indywidualnej i zbiorowej, jak również w kontekście praw człowieka. Tło dla rozważań stanowią procesy religijne dostrzegalne we współczesnych społeczeństwach starego kontynentu – ujmowane najczęściej przez badaczy w postaci teorii sekularyzacji bądź odrodzenia religijnego. Następnie w pracy przeanalizowane zostają kluczowe orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu dotyczące obecności symboli religijnych w przestrzeni publicznej oraz debata, jaka toczyła się wokół nich. W końcowej części autorka wskazuje na podobieństwa i różnice między kontekstami, w jakich w Europie funkcjonuje muzułmańska chusta oraz chrześcijański krzyż. Ponadto stara się określić spójność orzeczniczą Trybunału w tym zakresie, a także stawia pytania o przyszłość symboli religijnych na kontynencie europejskim.The main pivot of the dissertation are controversies over the presence of religious symbols in the public space, which appeared in Europe over the last few decades. The aim of this thesis is to present contexts, in which religious symbols occur, as well as to consider a discourse on that matter which was created in contemporary Western societies. This issue is discussed on the basis of Muslin headscarf (hijab) and Christian cross. The dissertation is interdisciplinary – the author uses publications dealing with philosophy of culture, sociology of religion, law, cultural studies and other. At the beginning the notion of symbol is introduced, and it is described as manifestation of certain religious beliefs. Later on, that symbol is shown in the context of both, individual and group identity, as well as in the context of human rights. Background to that studies are religious processes which can be noticed in the contemporary societies of the Old Continent, which, by researchers, are mostly expressed in form of theory of secularization or religious revival. Next, the author analyzes crucial adjudications of European Court of Human Rights in Strasburg, concerning the presence of religious symbols in the public space, and debate they caused. Finally the author indicates similarities and differences between contexts in which Muslim hijab and Christina cross occur in Europe. Moreover she tries to define consistency of adjudications of the Court in that matter and also she poses a question about the future of religious symbols on the European continent