The Polish Constitutional Tribunal in the background of chosen Constitutional Tribunals on Europe- function and competence. The Czech Republic and Slovakia.

Tematem mojej pracy dyplomowej jest Polski Trybunał Konstytucyjny na tle wybranych Sądów Konstytucyjnych w Europie: Czechy i Słowacja. Przedstawione zostały w niej funkcje oraz kompetencje poszczególnych Sądów Konstytucyjnych. Sądy te posiadają kompetencje do badania zgodności norm z Konstytucją, ale także z innymi aktami prawnymi, które zajmują wyższą pozycję w systemie źródeł prawa, (opierać się należy na zasadzie hierarchiczności aktów prawnych)do których należą ustawy oraz ratyfikowane umowy międzynarodowe. Wnioskodawcą do Sądu Konstytucyjnego może być każdy kogo dotyczy rozstrzygnięcie, jest to jednak uwarunkowane uprzednim wykorzystaniem wszystkich przysługujących mu środków procesowych. Zwróciłam uwagę na podobieństwa oraz różnice przyjętych rozwiązań oraz ich zastosowanie w poszczególnych systemach prawnych. Cechami wspólnymi są funkcje kompetencje dotyczące kontroli konstytucyjności aktów prawnych. Fakt tego, że sędziowie w wykonywaniu swoich kompetencji są niezależni oraz niezawiśli i podlegają tylko i wyłącznie najwyższym aktom prawnym, czyli Konstytucji oraz odpowiednim ustawom. Różnice wynikają przede wszystkim z indywidualnie ukształtowanych systemów poszczególnych państw oraz dotyczą sposobu wydawania orzeczeń oraz ich rodzajów. Istotą tej różnicy jest fakt, że polski Trybunał Konstytucyjny rzadko orzeka w całym składzie. Swoje rozważania rozpoczęłam od przedstawienia tła historycznego sądownictwa konstytucyjnego, w którym ujęłam sposób kształtowania się współczesnego sądownictwa konstytucyjnego. Tło historyczne pozwoliło mi przejść do konkretnych rozważań nad wybranymi przeze mnie modelami sądownictwa w Polsce, Czechach i Słowacji. Przedstawiłam w swoich rozważaniach dwa typy modeli sadownictwa: model amerykański oraz model europejski.Kolejno omówiłam pozycję ustrojową oraz zasady organizacji i funkcjonowania jakie są przyjęte w omawianych modelach. Szczegółowo skupiłam się również na kompetencjach i zadaniach polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Istotna informacją jest powstanie Trybunału: W Polsce Trybunał Konstytucyjny ustanowiono ustawą z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej(Dz. U. z 1982 r. Nr 11, poz. 83), a powołano do życia – po trzech latach ostrych sporów – ustawą z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 1985 r. Nr 22, poz. 98, z późn. zm.). Działalność orzeczniczą rozpoczął w 1986 roku. Wyróżniłam Trybunał Konstytucyjnych spośród innych organów państwowych oraz przedstawieniu funkcji kreowanych w Sądach Konstytucyjnych Słowacji i Czech. Sąd Konstytucyjny Słowacji został utworzony po rozpadzie Czechosłowacji i powstaniu 1 stycznia 1993 roku samodzielnego państwa: Republiki Słowackiej. Trybunał Konstytucyjny wprowadzono do Konstytucji 29 lutego 1920 roku. Za początek sądownictwa w Czechach można uznać rok 1993, kiedy to na mapie ówczesnej Europy powstało odrębne państwo – Republika Czeska. Został w ten sposób utworzony pierwszy Sąd Konstytucyjny. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym zawsze jest wszczynane na wniosek uprawnionego podmiotu, który może również przybierać postać pytania prawnego lub też skargi konstytucyjnej Składa się z 15 sędziów, wybieranych indywidualnie przez Sejm na 9 lat spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą. Trybunał Konstytucyjny w Polsce posiada m. in. następujące kompetencje: orzekanie w sprawach skargi konstytucyjnej, orzekanie o zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, orzekanie o zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych. Kompetencje orzecznicze Trybunału nie dotyczą aktów prawa miejscowego. Ustrój słowackie Sądu opiera się na funkcjonowaniu tzw. pełnego składy sędziów, w skład którego wchodzi dziesięciu sędziów oraz dwa senaty, które posiadają po trzech sędziów. Pełny skład jest zobowiązany do rozpoznawania spraw w co najmniej siedmioosobowym składzie sędziowskim. Jego właściwości są enumeratywnie wyliczone w art. 131 Konstytucji, a należą doThe subject of my master’s thesis is Polish Constitutional Tribunal in the background of chosen Constitutional Tribunals on Europe: The Czech Republic and Slovakia. This subject introduce a lof functions and purviews particular Constitutional Courts. These Institutions have a competence to study compliance with Constitution, as well with another legal acts (hierarchical legal acts). These legal acts to enclose acts of law and ratified international agreement. The Applicant to Constitutional Court is an each person, who holds on setting. But that’s depend on used to all means of cases. I take note of similarities and differences norm of law and application in particular system of law. Common marks are functions and purviews to concern a control constitutionality acts of law. Judges are independent in their duties. The most important for them is Constitution and higher acts of law. Differences are due to specific system of law particular countries. Polish Constitutional Tribunal rarely to rule in a full force. My consideration began from history of the constitutional judiciary and that allowed me to evaluation of particulary system of law in Poland, Czech Republic and Slovakia. I mean two models of the judiciary: American model and European model. In the first place I concentrated on political position, rules and functionality models of law. Then competences and tasks Polish Tribunal. Tribunal in Poland was established in 1982, Czech Republic in 1993, and Slovakia in 1920 (problems with Czechoslovakia). Proceedings before the Constitutional Tribunal shall be institute at the request entitled, that may be question of law or constitutional complaint. Constitutional Tribunal in Poland to consist of fifteen judges, and they rule for nine years. The Sejm chose a full force of judges. In the next part of my thesis I will develop issues about Czech and Slovakia Tribunals in details. The last chapter contain political chapter courts of law, especially in Polish Tribunal. Otherwise in the last subsections I chose a few court proceedings in selected countries. I analyzed this keyses and draw a conclusion