Portraits of Polish artists from sixties of the 20th century in the work of Eustachy Kossakowski, Wojciech Plewiński and Tadeusz Rolke

Tematem niniejszej pracy są portrety polskich artystów plastyków w latach sześćdziesiątych XX wieku w twórczości trzech fotografów: Wojciecha Plewińskiego, związanego ze środowiskiem artystów krakowskich a także Eustachego Kossakowskiego i Tadeusza Rolke, którzy towarzyszyli założycielom Galerii Foksal w początkach jej działania, uwieczniając wszystko na swoich fotografiach. Począwszy od wyjaśnienia i rozpatrzenia historii portretów, ze szczególną uwagą na portrety w fotografii, przeszłam do opisu interesujących mnie zdjęć, pochodzących głównie z archiwów prywatnych i Galerii Foksal, w dorobku powyżej wymienionych fotografów. Wspominając wcześniej o ich twórczości w szerszym zakresie. Zawarte w pracy zdjęcia prezentują artystów plastyków w swoich pracowniach, w galeriach podczas przygotowywania wystaw a także podczas wernisaży. Starałam się opisać relację, jaka nawiązała się między fotografami a portretowanymi, ze szczególnym wyróżnieniem współpracy Eustachego Kossakowskiego z Edwardem Krasińskim a także Wojciecha Plewińskiego i Teresy Rudowicz. Na podstawie odbytych rozmów z fotografami próbowałam przeanalizować sposoby i metody wykonywania zdjęć, a przede wszystkim dostrzec, że wszystko opierało się na zawarciu dialogu pomiędzy dwoma zainteresowanymi stronami. Porównując ze sobą prace trzech fotografów wywnioskować można, że cele, sposoby widzenia tematu i ujęcia go w odpowiednie ramy były takie same dla nich wszystkich. Wszyscy trzej stali się byli obserwatorami artystycznych środowisk. Różnił ich jednak styl, kompozycja i warsztat. Nieuniknione było przywołanie zagranicznych przykładów portretów artystów zarówno z Europy Zachodniej jak i Ameryki. W zestawieniu z polskimi zdjęciami podtrzymują one przekonanie o tym, iż temat potrafi wiele narzucić artyście a przede wszystkim to otoczenie jest najlepszym zbiorem informacji o danej osobie, które dzięki odpowiednim kadrom zostają podkreślone. Podobieństwa do zagranicznych fotografii przemawiają także za faktem, że polscy fotografowie mieli świadomość tego, co działa się poza granicami kraju, mimo, iż mówiło się o żelaznej kurtynie. Czerpali inspiracje z prac zagranicznych artystów, sami wyznawali powszechną od lat pięćdziesiątych zasadę bressonowskiego momentu decydującego. Istotną kwestią poruszoną w pracy jest ustalenie na ile to możliwe charakteru zdjęć, zaklasyfikowanie ich do odpowiedniego rodzaju fotografii. Czy są one fotografiami artystycznymi czy dokumentami? Powołując się na liczne teksty a także wywiady przeprowadzone z fotografami na temat fotografii dokumentalnej, prawdy w niej zawartej a z drugiej strony kreacji i fotografii artystycznej, starałam się odpowiednio umieścić opisane portrety w stosowne ramy. Wszystkie rozważania doprowadzają jednak do tego, że to czas sprawił, że dokumentalnie i użytkowo fotografii nabrały coraz większych wartości artystycznych. Są nie tyle dowodem tego, co było, ale także możliwością do szerokich i licznych interpretacji a przede wszystkim dopełnieniem wizerunku artysty znanego nam zazwyczaj poprzez jego dzieła i biografie.The subject of my work are portraits of polish artist in sixties of the twentieth century in the works of three photographers: Wojciech Plewiński, associated with the Group of Cracow as well as Eustachy Kossakowski and Tadeusz Rolke, who accompanied founders Foksal Gallery at the beginning of its operation, immortalizing everything in their photographs.Starting from explaining and investigating the history of portraits, with the particular attention to portraits in the photograph, I described examples of portraits mostly from private archives and Foksal Gallery’s archive, in the works of the mentioned photographers. I marked also output of three photographers. The photographs contained in the work are presenting painters in their studios, in galleries while preparing exhibitions as well as during vernissages. I tried to describe the relation which developed between photographers and portrayed, with special distinguishing the cooperation of Eustachy Kossakowski with Edward Krasiński as well as Wojciech Plewiński and Teresa Rudowicz. Based on held talks with photographers I tried to analyse ways and methods of making photographs, but first of all to notice that everything was based on a conclusion of the dialogue between two relevant parties. Comparing works of three photographers with oneself we can conclude and observe that the purpose, ways seeing the subject and apprehending them into appropriate frames were the same for them everyone. Every one of three was observer of artistic environment at this time. However a style, a composition and a workshop made them different. A recall of foreign examples of portraits of artists was unavoidable both from Western Europe as well as America. In comparison with Polish photographs they are supporting convincing about the fact that the subject is able a lot to impose upon the artist but first of all its surroundings are underlined with a yield of information about a given person which thanks to suitable scenes are staying. Resemblances to foreign photographs are starting to speak also behind the fact that Polish photographers were aware of what worked oneself outside the country, even though they talked about the Iron Curtain. They took inspiration from foreign works of artists, alone confessed universal for years fiftieth Cartier-Bresson’s principle of decisive moment. At the work an establishment is an addressed relevant issue to what extent it is possible of character of photographs, categorising them to the appropriate kind of the photography. Are they art photography’s or documents? In reference to numerous texts as well as interviews conducted with photographers about the documentary photography, of truth included in it on the other of the creation and the art photography, I tried appropriately to put described portraits into appropriate frames. However all deliberations are leading to the fact that the time bought it, that documentary and useful character, picked the photograph up more and more of artistic considerable values. They are evidence of what was, but also the possibility not that much to wide and numerous interpretations but above all with complementing the image of artist well-known to us usually through his work and biographies