Vlad Ţepeş in the movies and literature

Celem niniejszej pracy jest konfrontacja historycznego pierwowzoru z jej kulturowym wytworem. Poprzez analizę filmów i książek z Vladem Țepeșem autorka próbuje udowodnić postawioną hipotezę, wedle której filmowy i literacki Dracula ma niewiele wspólnego z piętnastowiecznym wołoskim hospodarem Vladem Draculą. Praca rozpoczyna się od nakreślenia kontekstu historycznego, z biografią Vlada Țepeșa włącznie. Następnie autorka przedstawia proces, w wyniku którego doszło do przekształcenia postaci historycznej w wytwór kultury. Rozdział drugi został poświęcony wizerunkowi Vlada Țepeșa w filmach. Analizie poddano trzy filmy: Dracula Francisa Forda Coppoli, Vlad Michaela D. Sellersa oraz Prawdziwe życie Draculi Doru Năstase. Rozdział ten opiera się na zestawieniu faktów z życia postaci historycznej z ich filmowym przedstawieniem oraz sposobami ich przekształcenia na potrzeby filmów. Analizie poddano także filmowe przedstawienie miejsc z życia Vlada oraz zestawiono zachowane wizerunki historycznego Vlada z ich filmowymi odpowiednikami. Analiza doprowadziła do wniosku, że twórcy filmów w dużym stopniu bazowali na historii wołoskiego hospodara i umiejętnie wykorzystali te fakty z życia Vlada Țepeșa, które splatały się z ich wizją bohatera. Wśród dzieł filmowych nie ma utworu, który można by uznać za w pełni zgodny z historią – w każdym filmie wizerunek Vlada Țepeșa uległ zniekształceniu. Rozdział trzeci został poświęcony wizerunkowi Vlada Țepeșa w literaturze. Analizie poddano pięć książek: Dracula Brama Stokera, Dracula Nieumarły Dacre Stokera i Iana Holta, Wład Palownik. Prawdziwa historia Drakuli C. C. Humphreysa, Wład Palownik Michaela Augustyna oraz Vlad Dracula Dariusza Domagalskiego. Rozdział ten opiera się na zestawieniu faktów z życia postaci historycznej z ich literackim przedstawieniem oraz sposobami ich przekształcenia na potrzeby powieści. Zestawiono również zachowane wizerunki historycznego Vlada z ich książkowymi odpowiednikami.Przeanalizowane dzieła literackie dzielą się na dwie grupy: książki o wampirze (Dracula, Dracula Nieumarły) i książki o Vladzie Țepeșie (Wład Palownik. Prawdziwa historia Drakuli, Wład Drakula, Vlad Dracula). Książki o wampirze wierniej oddają fakty z życia Vlada Țepeșa, aniżeli utwory nazywane powieściami historycznymi. Postawiona przez autorkę hipoteza okazała się połowicznie zgodna z prawdą. Przeanalizowany materiał dowodzi, że nie ma utworu ani filmowego, ani literackiego, który byłby wiernym przedstawieniem Vlada Țepeșa. Istnieją jedynie pozycje z większą bądź mniejszą liczbą nieścisłości. Wyklucza to hipotezę, że filmowy i literacki Dracula ma niewiele wspólnego z piętnastowiecznym wołoskim hospodarem Vladem Draculą. W świetle przeprowadzonych badań, jest to stwierdzenie zbyt jednoznaczne. Film Năstase czy powieść Humphreysa w dużej mierze nawiązują przecież do Vlada Țepeșa, ale powieść Augustyna już niekoniecznie. Należałoby zatem mówić o zróżnicowaniu stopnia powiązań filmowego i literackiego Draculi z piętnastowiecznym hospodarem wołoskim.The aim of this thesis is to confront the historical prototype with its cultural creation. By analyzing movies and books of Vlad Țepeș the author tries to prove the hypothesis that according to the film and literary Dracula has little in common with the fifteenth-century Hospodar of Wallachia Vlad Dracula.The thesis starts with the history of Romania including Vlad Țepeș’s biography. Then, the author describes how a historical figure can become a product of culture.The second chapter is about Vlad Țepeș in movies. The author analyzed three movies: Francis Ford Coppola’s Bram Stoker’s Dracula, Michael D. Sellers’s Vlad and Doru Năstase’s Vlad Țepeș. This chapter is based on facts from the life of a historical figure and his film roles and methods of his transformation for this movies. The author analyzed how the places connected with Vlad are presented in the movies and how preserved images of the historical Vlad are presented with their film counterparts.The analysis led to the conclusion that the filmmakers largely based their work on the history of Wallachian Hospodar and skillfully exploited those facts from the life of Vlad Țepeș, which were intertwined with their vision of the character. There is not a single movie that could be considered fully compliant with history. The image of Vlad Țepeș was distorted in every movie.The third chapter is about Vlad Țepeș in literature. The author analyzed five books: Bram Stoker’s Dracula, Dacre Stoker and Ian Holt’s Dracula the Un-dead, C. C. Humphreys’s Vlad: the last confession, Michael Augustyn’s Vlad Dracula the Dragon Prince and Dariusz Domagalski’s Vlad Dracula. This chapter is written on the basis of events from life of a historical figure opposing their literary representation. The author summarizes preserved images of the historical Vlad with their literary counterparts. Analyzed books are divided into two groups: books about a vampire (Dracula, Dracula the Un-dead), books about Vlad Țepeș (Vlad: the last confession, Vlad Dracula the Dragon Prince, Vlad Dracula). Books about the vampire reflect the facts of the life of Vlad Țepeș much more faithfully than books called historical novels.After analyzing all stated above, the hypothesis become partially untrue. There is no movie or book that would faithfully present Vlad Țepeș. Those books and movies have smaller or larger number of inaccuracies.This excludes the hypothesis that the film and literary Dracula has little in common with the fifteenth-century Hospodar of Wallachia Vlad Dracula. Năstase’s movie or a Humphreys’ book refer largely to Vlad Țepeș, but Augustyn’s book is not. It would therefore say that the degree of relationship of film and literary Dracula with fifteenth-century Hospodar of Wallachia varies