Chronotype and work-family relationship and work engagement among shiftworkers

Celem przeprowadzonego na potrzeby niniejszej pracy badania było określenie, czy pomiędzy osobami o odmiennych chronotypach (porannym i wieczornym) występują różnice w zakresie zaangażowania w pracę oraz relacji praca-rodzina w wymiarach facylitacji i konfliktu. Grupa badawcza licząca 50 osób została wyłoniona za pomocą mediany wyników Kwestionariusza Rytmu Aktywności Dobowej, dzięki czemu badani zostali zakwalifikowani do grup: porannej i wieczornej liczących równo po 25 osób. W badaniu wzięli udział żonaci, posiadający minimum 1 dziecko mężczyźni w wieku od 24 do 47 lat (grupa poranna M=36, SD=5,48; grupa wieczorna M=36, SD=6,65). Wszyscy badani zatrudnieni byli w firmie zajmującej się produkcją okien w Nowym Sączu i pracowali w systemie dwuzmianowym, ze zmianą poranną i popołudniową, w 5-dniowym systemie zmianowym rotującym do przodu. Do badania wykorzystano następujące kwestionariusze: Kwestionariusz Rytmu Aktywności Dobowej (Mornings - Eveningness Questionarie - MEQ) autorstwa Horne i Östberg (1976) w polskiej adaptacji Wandy Ciarkowskiej, Skalę Wzajemnego Oddziaływania Pracy i Rodziny autorstwa Grzywacza i Marks (2000) oraz skróconą wersję kwestionariusza UWES autorstwa Schaufeli i Bakker (2003). Pomiędzy badanymi o odmiennych chronotypach stwierdzono istotne różnice w zakresie relacji praca – rodzina w wymiarze facylitacja rodzina – praca. Osoby o chronotypie porannym uzyskały wyższe wyniki w zakresie facylitacji rodzina – praca niż badani o chronotypie wieczornym. W pozostałych wymiarach relacji praca – rodzina i rodzina – praca nie stwierdzono istotnych różnic. Nie wystąpiły także istotne różnice międzygrupowe w zakresie zaangażowania w pracę.The aim of the study conducted for the thesis was to examine if there are differences between people having different chronotypes (morning and evening) in terms of work engagement and work –family relationship in dimensions of facilitation and conflict.The participants were divided into two groups (morning and evening chronotypes) on the basis of median split in The Morningness Eveningness Questionnaire scores. All participants were married men, having minimum one child, at the age of 24 to 47 (morning type group M=36, SD=5,48; evening type group M=36, SD=6,65). All participators were working in a window producing company in Nowy Sącz, all of them were employee in a shift work system. The study was conducted using Morningness – Eveningness Questionnaire by Horne and Ostberg, 1976 (polish adaptation by Wanda Ciarkowska), Work-Family Spillover Scale by Grzywacz and Marks, 2000 and Utrecht Work Engagement Scale (UWES) by Schaufeli and Bakker, 2003. There have been found significant statistical differences between morning and evening type workers in work family relationship. Morning types have gotten highest results in family to work facilitation scale