THE NATION’S PREACHER: AN OUTLINE OF THE FUNERAL SERMONS OF JAN PAWEL WORONICZ – IDEAS AND ARTISTIC VALUES

Niniejsza praca prezentuje walory artystyczne, myśli przewodnie oraz przymioty krasomówcze obecne w kazaniach pogrzebowych prymasa Jana Pawła Woronicza. Przedstawiono w niej kluczowe założenia w przepowiadaniu kapłana, ważne zarówno w trudnych czasach schyłku Rzeczypospolitej jak i po klęsce narodowej, którą były rozbiory. W pracy zwrócono uwagę na odrębność wymowy w utworach kaznodziei na tle dominującego nurtu teologii pastoralnej w okresie oświecenia. Zostali także w niej wymienieni najwybitniejsi europejscy kapłani, którzy stali się dla Woronicza wzorami do naśladowania oraz z którymi miał on pewien kontakt myślowy. Omówiono tło historyczne pogrzebowych oracji, które naświetla okoliczności wygłaszanych przemówień, a także przedstawiono elementy prowidencjalistyczne i mesjanistyczne obecne w analizowanej homiletyce oraz wiążącą się z nimi biblijną koncepcję narodu.This thesis presents the artistic values, guiding thoughts, and rhetorical qualities present in Jan Pawel Woronicz’s funeral sermons. Presented here are the key assumptions in the priest’s preaching that were important both in the difficult times at the end of the Republic and in its defeat in Poland’s partition. This thesis emphasizes the priest’s unique teachings against the mainstream pastoral theology of the day—the Enlightenment. It also discusses the teachings of the most prominent European priests of the time, who became role models for Woronicz and with whom he had intellectual contact. The historical contexts of the funeral sermons are discussed, which illustrates the circumstances in which the speeches were delivered and also the providential and messianic elements present in the homilies which bind the homilies to the biblical concept of the nation