Taxation of companies in international relations

Niniejsza praca podejmuje temat opodatkowania zysków przedsiębiorstw w stosunkach międzynarodowych oraz tendencji w zmianach związanych z tą kwestią przepisów ze szczególnym uwzględnieniem postanowień opartych na Modelu Konwencji OECD zawartych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Postanowienia tych umów stały się dla osób prowadzących przedsiębiorstwa oraz doradzających im prawników i doradców podatkowych jednym z narzędzi efektywnego prowadzenia biznesu. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, pierwotnie, zgodnie ze swoją nazwą, pomyślane jako instytucja prawna mająca na celu uniknięcie opodatkowania w dwóch różnych jurysdykcjach, zostały potem „wykorzystane” jako środek zmniejszenia lub uniknięcia w ogóle ciężarów podatkowych. Wiąże się to z agresywnym planowaniem podatkowym z którego (z uwagi na ograniczenia dostępu do wysoko wykwalifikowanych doradców) korzystają głównie duże przedsiębiorstwa. Ocenia się, że skala finansowa strat ponoszonych z tego tytułu przez państwa członkowskie Unii Europejskiej przekracza 1 000 miliardów euro rocznie. Stoi to również w sprzeczności z koniecznością zapewnienia wszystkim przedsiębiorstwom sprawiedliwego opodatkowania niezależnie od wielkości ich dochodów oraz dodatkowo następuje w momencie w którym Europa wciąż odczuwa skutki kryzysu ekonomicznego. Na tym tle wyraźnie rysuje się linia pomiędzy interesem ustawodawcy reprezentującego interesy państwa, a więc mającego na celu zabezpieczenie swoich przychodów poprzez ściągnięcie daniny w odpowiedniej wysokości, a interesem przedsiębiorców, tym bardziej dążących do maksymalizacji swoich dochodów. W pracy szeroko omawiane są proponowane w Modelu Konwencji OECD regulacje dotyczące jego zakresu podmiotowego i przedmiotowego, pojęcia zakładu, opodatkowania zysków przedsiębiorstw (w tym powiązanych) i szczególnych źródeł tego zysku – dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Zawiera ona też wskazanie pewnych tendencji w procesie nowelizowania tych umów oraz opis mechanizmów jakie ustawodawca wprowadza aby ukrócić agresywne planowanie podatkowe – statutu zagranicznej spółki kontrolowanej i klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Podjęty został również temat przepisów które bezpośrednio lub pośrednio rzutują na kwestię opodatkowania zysków przedsiębiorstw, innych niż umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Mowa o aktach prawach międzynarodowego, w szczególności o umowach o wymianie informacji podatkowej, jak również o europejskim prawie podatkowym w postaci Dyrektywy Rady 2011/96/UE oraz krajowych ustawach i rozporządzeniach. W pracy znalazło się też omówienie kilku aspektów dotyczących orzecznictwa sądów i praktyki organów podatkowych na przykładzie pojęcia zakładu.The present work tackles the topic of taxation of corporate profits in international relations and trends in the changes made in regulations related to this issue with particular regard to the provisions of the agreements on avoidance of double taxation, based on OECD model, concluded by the Republic of Poland. The provisions of these agreements have become, for the entrepreneurs and their advisors, one of the tools of the effective business conducting. Agreements on avoidance of double taxation which originally, as its name suggests, were intended to be a legal institution aimed at avoiding taxation in two different jurisdictions, now are used as a means to reduce or avoid the tax burden at all. This is due to aggressive tax planning which (due to the restriction of access to highly qualified counselors) are mainly used by large enterprises. It is estimated that the scale of financial losses incurred in this respect by the Member States of the European Union exceeds 1 000 billion per year. This is also in conflict with the need to ensure fair taxation to all businesses regardless of the size of their income, and additionally occurs at the time when Europe is still sensing the effects of the economic crisis. Against this background there’s a clear line between the interests of the legislator representing the interests of the state, and thus to ensuring the protection of its revenue by levying the tax at the proper height, and the interests of entrepreneurs, seeking to maximize their income. In this work widely discussed are proposed in the model of the OECD Convention regulations regarding the scope of the subject and object of the Convention, the concept of the fixed establishment, taxation of corporate profits (including associated enterprises) and specific sources of income - dividends, interest and royalties. It also includes an indication of certain trends in the process of revising of these agreements and a description of what the legislator introduces to curb aggressive tax planning – the status of the controlled foreign company and a clause against tax avoidance. The work also tackles the topic of the provisions that directly or indirectly affect the taxation of corporate profits, other than an agreements for the avoidance of double taxation. These include acts of international law, in particular the agreements on the exchange of tax information, as well as a European tax law in the form of Council Directive 2011/96/UE and domestic Polish laws and regulations. The study also included a discussion of some aspects of the case law and practice of the tax authorities on the example of the concept of the fixed establishment