The Grammatical Category of Gender of the Latest English Borrowings in the Polish Language. The Analysis of Selected Lexemes

Priorytetowym celem niniejszej pracy jest przeanalizowanie kilku wybranych leksemów zapożyczonych z języka angielskiego pod względem przyjmowanego przez nie rodzaju gramatycznego. Analiza ta odbywa się w oparciu o materiał zawarty w Narodowym Korpusie Języka Polskiego i przy jednoczesnym porównaniu z materiałem ze Słownika zapożyczeń angielskich w polszczyźnie pod redakcją E. Mańczak-Wohlfeld. Wszystkie badane wyrazy przynależą semantycznie do leksyki związanej ze środowiskiem informatyczno-komputerowym. W celu pełniejszego zrozumienia problemu w części teoretycznej pracy omawiane są zagadnienia związane z kategorią rodzaju oraz z kontaktami językowymi, w szczególności z kwestią zapożyczeń w polszczyźnie. W pierwszym rozdziale zreferowano różne koncepcje wypracowane na podstawie analizy rzeczowników pod względem badanej kategorii gramatycznej (model tradycyjny, Mańczak, Saloni) oraz rozwój tej kategorii w historii polszczyzny. Uwzględniono tutaj także model wyodrębniający kategorię żywotności (Silverstein, Mindak). W rozdziale drugim z kolei przeanalizowano pojęcia związane ze zjawiskiem zapożyczania elementów między językami, przywołano rozmaite kryteria podziału zapożyczeń, a także dokonano przeglądu kontaktów językowych polszczyzny z innymi językami na przestrzeni wieków. Ostatni rozdział zawiera kluczowe dla niniejszej pracy wyniki badania przeprowadzonego na osiemnastu wybranych leksemach z informatycznej dziedziny tematycznej oraz wnioski z tego badania płynące.The main aim of this thesis is to analyze several selected lexemes borrowed from English in respect of the grammatical gender they receive in Polish. The analysis is based on the material from the National Corpus of Polish which is then compared with the material gathered in the Dictionary of English Borrowings in the Polish Language edited by E. Mańczak-Wohlfeld. All of the examined words are semantically connected to the IT environment. In order to understand the problem more thoroughly, in the theoretical part of the thesis the focus is placed on the questions of grammatical category of gender and on language contact, in particular the lexical borrowings in Polish. In the first chapter different models of the Polish gender system (the traditional model, Mańczak, Saloni) and the development of the category in the history of the Polish language are characterized. It also includes the model that treats the animacy category separately (Silverstein, Mindak). The second chapter comprises an analysis of various notions connected to language contact, a presentation of diverse criteria of classifying borrowings and a summary of the Polish language contacts with other languages. In the last chapter the results of the research conducted on the eighteen chosen lexemes and some conclusions stemming from that research are presented