Genesis and development of institutions administrative justice in the polish lands to 1997

Niniejsza praca magisterska dotyczy historii sądowej kontroli działalności administracji publicznej. Nie chodzi tu jednak o każdą taką kontrolę, ale o tą sprawowaną stale i bezpośrednio przez wyodrębniony i niezależny pion sądownictwa, powołany specjalnie w celu badania legalności aktów administracyjnych, tj. o sądownictwo administracyjne. Początki tej instytucji sięgają II połowy XIX wieku, chociaż pewne jej elementy wykształciły się już znacznie wcześniej, w praktyce szczególnych organów administracyjnych należących organizacyjnie do władzy wykonawczej, jednak posiadających podobne do niego zadania i działających w zbliżonym trybie. W literaturze przedmiotu określa się je zwykle jako struktury quasi-sądowe. Datą końcową poczynionych rozważań jest rok 1997 r., kiedy to weszła w życie obecna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, określając podstawy funkcjonowania współczesnych sądów administracyjnych. Mimo to, zwrócono tu również uwagę na później wydane akty prawne oraz propozycje zmian normatywnych w omawianym zakresie. Pojęcie „ziemie polskie” zostało użyte w przedmiotowym opracowaniu w znaczeniu szerokim i odnosi się zarówno do terytorium obecnego państwa polskiego, jaki i do obszarów w przeszłości zamieszkałych w większości przez Polaków, nawet jeśli byli oni pozbawieni w niektórych okresach historycznych własnego, niepodległego bytu polityczno-prawnego (czasy zaborów, II wojna światowa). Część omawianej pracy poświęcono zaprezentowaniu założeń koncepcji państwa prawa i określeniu pozycji niezawisłego sądownictwa administracyjnego w jej ramach oraz przybliżeniu jego typów, powstałych w wybranych krajach europejskich. Uwzględniono tu również wkład doktryny prawa konstytucyjnego i administracyjnego w kształtowanie tej, jednej z najistotniejszych w każdym ustroju demokratycznym, gwarancji praworządności, tak w odniesieniu do jej warstwy teoretycznej, jak i aspektu praktycznego.This essay focuses on the history of institutions administrative justice. The control exercised by the administrative court consists in examining legality the individual decisions made by the administration. This elaboration covers period from the late eighteenth century to the late twentieth century and includes the territory inhabited today and in the past mostly by Polish people. It also describes the beginnings of the institution performed by the entities Belonging to the executive authority. Some part of space is devoted to the concept of „state of law” and systems of administrative justice existing in other european countries. In addition here, attention is directed to the role of science in the field of constitutional and administrative law for the creation and development of institution administrative justice. Diploma thesis was completed on the analysis of polish Constitution of 1997. In the final section also presents some proposed legislative changes relating to administrative justice