Bioethics committees in Polish administrative law

Po latach niewyobrażalnych zbrodni związanych z II Wojną Światową starano się poszukiwać rozwiązań prawnych mogących zapewnić poszanowanie podstawowych praw istoty ludzkiej niezależnie od panującego ustroju. Szukano zatem pojęć uniwersalnych, możliwych do zaakceptowania ponad narodowymi i światopoglądowymi podziałami, a jednocześnie o znaczeniu, które wykracza ponad literalną wykładnię. Jednym z nich była godność ludzka, której pełnej definicji normatywnej próżno szukać w międzynarodowych aktach ochrony praw człowieka do dnia dzisiejszego. Jest to jednak o tyle zrozumiałe, iż wobec nieznanych i nieprzewidywalnych skutków w zakresie nauki i nowych ideologii, nie sposób określić definicji, która byłaby pełna i adekwatna do konkretnego przypadku. W kontekście pamięci o obozach zagłady, rozwoju biologii i medycyny, a także pojawiających się uregulowań w zakresie międzynarodowych aktów ochrony praw człowieka wykształciła się nowa dziedzina związana z rozważaniami etycznymi dotyczącymi przede wszystkim człowieka, zwana bioetyką. Obecnie powstaje wiele instytucji skupionych wokół problematyki bioetyki, której rozwój pomógł kształtować nowe spojrzenie na cywilizacyjny i technologiczny postęp.Celem pracy jest przedstawienie funkcjonowania polskich komisji bioetycznych w ujęciu normatywnym, których głównym zadaniem jest dopuszczenie do przeprowadzania eksperymentów medycznych z udziałem człowieka w szerokim kontekście związanym z poszanowaniem istoty człowieczeństwa w dobie postępu w dziedzinie biologii i medycyny. Komisja każdorazowo bada kryteria etyczne, celowość i wykonalność określonego projektu badawczego. Rolą komisji jest przy tym nie tylko wydawanie opinii będącej próbą uzyskania konsensu światopoglądowego, lecz także nadzór i kompleksowa ocena przeprowadzanego eksperymentu, zarówno pod względem zgodności z przepisami prawa, jaki i dbaniem o dobro i godność osoby badanej. W świetle ustawy z dnia 6 września 2001 roku – Prawo farmaceutyczne (tekst. jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) oraz na mocy ustawy z dnia 20 maja 2010 roku o wyrobach medycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 107, poz. 676 z późn. zm.) komisja bioetyczna dba nie tylko o wymiar etyczny prowadzonych eksperymentów medycznych, ale także nadzoruje prawidłowość prowadzonych procedur w zgodzie z obowiązującymi przepisami. Realizacji celów pracy służy metoda polegająca na systematyzacji, analizie oraz krytycznym spojrzeniu na niektóre rozwiązania przyjęte przez ustawodawcę. Moim zamiarem jest przedstawienie problematyki skupionej wokół komisji bioetycznych w Polsce w odniesieniu do tezy: komisja bioetyczna jako instytucja, która może zapewnić poszanowanie godności człowieka w zakresie eksperymentów medycznych, między innymi poprzez uprawnienie do wydawania decyzji administracyjnych jako organ administracji publicznej.After years of unspeakable crimes of the Second World War, attempts were made to seek legal solutions capable of ensuring respect for fundamental human rights regardless of the current system. Therefore people searched for universal concepts acceptable across national and world view boundaries, the importance of which goes beyond the literal interpretation. One of them was human dignity, the full definition of the normative nowhere to be found in international human rights instruments to this day. It is however understandable considering that in the face of unknown and unpredictable consequences for science and new ideologies, it is impossible to determine the definition, which would be full and adequate to the particular case.In the context of the memory of the extermination camps, the development of biology and medicine, as well as emerging regulations in the field of international instruments of human rights protection have developed a new discipline, dealing with ethical considerations concerning above all human being, called bioethics. Currently, there are many institutions centered around the issues of bioethics, which development has helped shape new insights into civilization and technological progress.The aim of this work is to present the functioning of Polish bioethics committees in normative terms, which main purpose is to allow to carry out medical experiments involving humans in a broad context associated with respect for human beings in the era of progress in the field of biology and medicine.Bioethics committees always assesses the ethical criteria, the desirability and feasibility of a particular research project. The role of the committee is in this case not only the issue of opinion in an attempt to achieve world view consensus, but also supervision and comprehensive evaluation of the experiment carried out, both in terms of compliance with the law, and caring for the welfare and dignity of the subject. In the light of the Act of 6 September 2001 - Pharmaceutical Law (consolidated text. Coll. Laws of 2008 No. 45, item. 271 as amanded) under the Act of 20 May 2010 on medical devices (Journal of Laws of 2010 No. 107, item. 676, as amended) bioethics committee cares not only about the ethical dimension of conducted medical experiments, but also oversees the proper procedures carried out in accordance with law. The objectives of the operation is a method consisting in the systematic, critical analysis, and look at some of the solutions adopted by the legislature.My intention is to present the issues centered around the bioethics committees in Poland in relation to the thesis: bioethics commitee as an institution that can ensure respect for human dignity in the field of medical experiments, inter alia, by the power to issue administrative decisions as a public authority