Lie and its detection – behavioral method of deception detection

W pracy omówiono problematykę związaną z kłamaniem oraz scharakteryzowano behawioralną metodę detekcji oszustwa. Celem pracy było określenie związku pomiędzy wybranymi indywidualnymi cechami respondentów a zachowaniami dotyczącymi kłamania, zbadanie postaw wobec kłamania oraz ustalenie subiektywnych wskaźników kłamstwa. Aby zrealizować powyższe cele zastosowano rozbudowany kwestionariusz ankiety. Badanie przeprowadzono na grupie 64 studentów. Otrzymane wyniki wskazują na występowanie umiarkowanie silnego związku pomiędzy poziomem umiejętności komunikacyjnych a oceną własnej sprawności dotyczącej kłamania oraz występowanie słabej zależności pomiędzy pragmatyzmem a łagodniejszą moralną oceną aktów kłamania. Z przeprowadzonego badania wynika ponadto, iż respondenci przekonani są że elementami zachowania, które występują częściej u kłamców niż u osób prawdomównych są: częstsze mruganie oczami, częściej występujące ruchy manipulacyjne oraz ilustracyjne, podwyższona ogólna ruchliwość ciała, rzadsze spoglądanie na rozmówcę, szybsze wypowiadanie słów oraz popełnianie większej ilości błędów w wypowiedziach. Wykorzystana w pracy literatura obejmuje 64 pozycje – są to głównie artykuły z zagranicznych czasopism naukowych, a także opracowania zwarte oraz źródła internetowe.This paper discusses the problems associated with lying and characterized behavioral method of deception detection. The aim of this study was to determine the relationship between selected individual characteristics of respondents and their behaviors related with lying, examine attitudes toward lying and determine subjective behavioral cues to deception. To achieve these goals extensive questionnaire was used. The study was conducted on a group of 64 students. The results indicate moderately strong relationship between the level of communication skills and the assessment of own capability on misrepresentation. Moreover the presence of a weak relationship between pragmatism and mild moral evaluation of acts of lying has been presented. A study also shows respondents' beliefs about elements of behavior which are more common in liars than in truth tellers. These are: more frequent blinking of eyes, more frequent manipulators and illustrators, increased total body movements, fewer glancing at the interlocutor, faster way of speaking and committing more errors in the statements. Literature used in thesis includes 64 items - mainly articles of foreign scientific journals, as well as books and sources from Internet