Thunderstorm occurrence in Southern Poland

W niniejszym opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne oraz czasowe występowania liczby dni z burzą w Polsce Południowej w latach 2001-2010. Do analizy wykorzystano dane z 16 stacji (13 synoptycznych, 3 klimatologiczne). Stwierdzono, że roczna liczba dni z burzą rośnie w kierunku południowo wschodnim. Burze najczęściej występują w okresie od kwietnia do września. Najdłuższy ciąg burzowy wystąpił w Krośnie, Lesku i Nowym Sączu w czerwcu i lipcu 2009 roku i trwał od 8 do 9 dni. Średni okres aktywności burzowej na obszarze Polski Południowej, trwa średnio 158 dni, czyli od 15 IV do 20 IX. W pracy przeanalizowano warunki synoptyczne oraz meteorologiczne sprzyjające występowaniu burz na badanym obszarze wykorzystując kalendarz cyrkulacji według T. Niedźwiedzia (2013). Najczęściej dni z burzą pojawiały się przy zaleganiu nad Polską Południową masy powietrza polarnego morskiego (64,9%) oraz polarnego kontynentalnego (12%), przy sytuacjach cyklonalnych (67,9%), w tym częstość występowania dni burzowych przy bruździe cyklonalnej (Bc) wynosi 27,6%. Burze podczas przebywania centrum wyżu nad Polską (Ca) występują najrzadziej – w 0,4% przypadków. Częstość występowania dni z burzą jest największa, gdy przez Polskę przechodziły fronty (56,9%), w tym najczęściej na froncie zimnym – 24,1% i stacjonarnym – 10,3%, a najrzadziej przy froncie zokludowanym (6%). Stwierdzono, że największa liczba dni z burzą występuje przy średniej temperaturze dobowej w zakresie od 15,0-19,9°C oraz 20,0-24,9°C z wyjątkiem Kasprowego Wierchu i Zakopanego, zaś najmniejsza w temperaturze średniej dobowej powyżej 25°C. W przypadku temperatury punktu rosy największa liczba dni z burzą występuje przy temperaturze w zakresie 12,5-17,4°C, a najmniejsza przy temperaturze powyżej 20°C. Na podstawie archiwalnych danych satelitarnych udostępnionych przez Ośrodek Teledetekcji Satelitarnej IMGW przeanalizowano trzy wybrane dni z burzą z badanego okresu, w których wystąpiły mezoskalowe układy burzowe.The paper presents the spatial and temporal diversity of the number of days with thunderstorm. The research has been based on data collected from 16 stations located in Southern Poland during the period 2001-2010. The results of the analysis have shown that the annual number of days with a thunderstorm is increasing towards south-east. Thunderstorms are the most common in the period from April to September. It was analyzed where and when the longest sequence of thunderstorms occurred - the event occurred in Krosno, Lesko and Nowy Sącz in June and July of 2009. The sequence of thunderstorm days lasted from 8 to 9 days. The average period of the thunderstorm activity in the study area was calculated. It lasts an average of 158 days, that is from 15th April to 20th September. Furthermore, the synoptic and meteorological conditions which were considered conducive to the occurrence of thunderstorms in the study area were analyzed using the classification of the circulation types and calendar of fronts and air masses by T. Niedźwiedź (2013). The results of this calculation have shown that the highest number of thunderstorm days occurred during the stagnation of the polar maritime air mass (64.9%) and a polar continental air mass (12%). Including cyclonic situations (67.9%), the share of thunderstorm days at the cyclonic through (Bc) equals to 27.6%. Thunderstorms observed when a high is in the center of Poland (Ca) are the least likely - 0.4% of cases. The frequency of days with thunderstorm has been the greatest when fronts were passing through Poland (56.9%). The highest frequency occurred at the cold front - 24.1% and at the stationary front - 10.3% and the lowest at the occluded front (6%). The meteorological conditions were analyzed. Thus, the average daily air temperature and dew point for the 13 synoptic stations were calculated. The greatest number of days with thunderstorm occurred when the average daily temperature was in the range of 15.0-19.9°C and 20.0-24.9°C, with the exception of Kasprowy Wierch and Zakopane. The lowest occurred when the average daily temperature was above 25°C. As for the dew point temperature, the greatest number of thunderstorm days occurred at a temperature in the range of 12.5-17.4°C, and the lowest at a temperature above 20°C. Finally, based on archival satellite data made available by the Centre for Remote Sensing Satellite IMWM (IMGW), the three selected days with thunderstorm from the research period were analyzed, in which mesoscale thunderstorm systems have occurred