Influence of altitude and habitat properties on the occurrence of stoneflies (Plecoptera) in streams in the Gorce Mountains

Wzdłuż biegu potoków i rzek zachodzą zmiany zarówno cech fizycznych (np. szerokość koryta, głębokość, prędkość przepływu) jak i dostawy energii słonecznej oraz materii organicznej. Są one wynikiem umiejscowienia cieku w środowisku lądowym. Zmiany te powodują odmienność siedlisk, które mają swoje odzwierciedlenie w ilościowym oraz jakościowym rozmieszczeniu makrobezkręgowców dennych. Celem niniejszej pracy było przedstawienie wyników badań nad wpływem wysokości nad poziom morza oraz charakteru siedliska na występowanie larw widelnic (Plecoptera) w Gorcach. Materiał składający się z 1417 larw został zebrany z pięciu stanowisk usytuowanych co 100 m n.p.m. wzdłuż potoków Jaszcze i Ochotnicy, w przedziale wysokościowym od 408 do 851 m n.p.m. Ogółem stwierdzono występowanie 33 gatunków, należących do 6 rodzin i 11 rodzajów. Zaobserwowano wzrost liczby gatunków oraz liczebność larw wraz ze wzrostem wysokości. Analiza struktury dominacji wykazała, że stanowiska wyższe, bardziej zalesione reprezentowane były przez rodziny Nemouridae i Perlodidae, zaś niższe przez Perlidae. Leuctridae dominowała na każdej wysokości. Do gatunków najliczniejszych i zarazem najszerzej rozpowszechnionych należały Leuctra albida, L. fusca, L. inermis, Isoperla grammatica, Perlodes microcephala, Dinocras cephalotes oraz Perla marginata. W porównaniu do wcześniejszych badań nad rozmieszczeniem widelnic na obszarze Gorców, kilka gatunków poszerzyło swoje zasięgi. Należały do nich Amphinemura triangularis, Protonemura montana, Chloroperla tripunctata, Siphonoperla neglecta, Dinocras cephalotes, Isoperla grammatica i Brachyptera risi. Zmiany w rozmieszczeniu larw mogły być spowodowane kolonizacją lub zmianą siedliska pod wpływem zanieczyszczeń.Along the course of stream and rivers occur changes in physical characteristics (eg. channel width, depth, velocity), supply of solar energy and organic matter. They are the result of the location of the watercourse in the terrestrial environment. These changes cause differences habitats, which are reflected in the quantitative and qualitative distribution of benthic macroinvertebrate. The aim of this study was to present the effects of altitude above sea level and habitats properties on the occurrence of the larvae stoneflies (Plecoptera) in the Gorce Mountains. Material consisting of 1,417 larvae was collected from five stations located every 100 m above sea level, along the streams Jaszcze and Ochotnica, in the height range of 408 to 851 m above sea level. A total of 33 species belonging to 6 families and 11 genus were collected. It has been observed that the increase in the number of species and the number of larvae correlate with increasing altitude. The structure domination showed that the higher localities, where areas were more forested were represented by families Nemouridae and Perlodidae, however Perlidae were observed in the lower locations. Leuctridae dominated at all altitude. The most numerous species and the most widely distributed were Leuctra albida, L. fusca, L. inermis, Isoperla grammatica, Perlodes microcephala, Dinocras cephalotes and Perla marginata. Based on past studies, several species in the Gorce area have expanded their ranges. These included Amphinemura triangularis, Protonemura montana, Chloroperla tripunctata, Siphonoperla neglecta, Dinocras cephalotes, Isoperla grammatica and Brachyptera risi. Changes in the distribution of the larvae could be due to colonization or habitats change under the influence of pollution