The role of the pharmacist in solving the drug related problems in the elderly

W związku ze zmianą struktury społeczeństwa polegającą na wzrastającej liczbie osób w podeszłym wieku wzrasta zainteresowanie takimi naukami jak gerontologia czy geriatria. Niestety fizjologiczne starzenie często zaburzane jest przez procesy chorobowe. Schorzenia te wymuszają stosowanie leków, które ingerując w homeostazę wielu układów, prowadzą do kolejnych schorzeń. Szczególnie nasilone jest to podczas politerapii, czyli stosowaniu co najmniej 5 leków. Stwarza to także ryzyko wystąpienia interakcji. Dodatkowo z uwagi na zmiany w farmakokinetyce i farmakodynamice wielu leków, terapia może być nieskuteczna bądź szkodliwa. Celem pracy było wykrycie problemów lekowych osób w podeszłym wieku oraz poznanie roli farmaceuty w ich rozwiązywaniu.Przebadano 45 osób w wieku 63-90 lat, przeprowadzając ankietę zawierającą 21 pytań dotyczących przyjmowanych leków, samoleczenia, stosowania się do zaleceń, czytania ulotek i postępowania z lekami przeterminowanymi. Większość ankietowanych znajdowała się pod opieką jedynie lekarza rodzinnego, ale sporo leczyło się także u kilku specjalistów. Problem politerapii dotyczył dużej liczby seniorów, gdyż prawie 60% ankietowanych stosowało przynajmniej 5 leków jednocześnie. Stwierdzono słabą znajomość nazw preparatów, lecz pacjenci dobrze radzili sobie z dopasowaniem leku do schorzenia. 16% badanych zredukowało lub zwiększyło dawkę leku zaleconą przez lekarza. Ponad połowa seniorów na stałe lub sporadycznie przyjmowała lek OTC. Większość z nich z polecenia znajomych. 42% pacjentów przyznało, że doświadczyło działań niepożądanych, które najczęściej dotyczyły leków hipotensyjnych, przeciwbólowych czy antybiotyków. Problem uczulenia na lek zgłosiło 16% badanych, lecz często nie potrafili podać jego nazwy. Najczęściej seniorzy przyjmowali leki 2 razy dziennie, samodzielnie, bez pomocy pudełek ułatwiających dawkowanie. Do popicia stałych postaci leku wykorzystywali głównie wodę, ale też herbatę czy napoje owocowe. 18% badanych przyznało, że zdarzyło im się nawet nie rozpocząć terapii zaleconej przez lekarza. Najczęściej z powodu strachu przez zamieszczonymi w ulotce działaniami niepożądanymi. 31% ankietowanych przerwało na własną rękę przyjmowanie leku. Zazwyczaj po wystąpieniu skutków ubocznych. O przyjęciu leku zdarzało się zapomnieć aż 45% seniorów. Większość badanych czytało ulotki dołączone do opakowania. Tylko 2 osoby nieprawidłowo przechowywały lek. Jako źródło wiedzy o lekach seniorzy najczęściej wskazywali lekarza i ulotkę. Niestety prawie połowa ankietowanych przeterminowane leki wyrzuca do kosza, a tylko 18% zanosi do specjalnego pojemnika w aptece. Podczas analizy leków wykryto wiele interakcji oraz leków niezalecanych osobom starszym.W celu optymalizacji terapii osób w podeszłym wieku przed farmaceutą stoi wiele zadań. Przede wszystkim informacja pacjenta na temat wydawanych leków obejmująca przyczynę jego przepisania, sposób działania, możliwe skutki uboczne oraz postępowanie w przypadku ich wystąpienia. Poza tym sporządzenie listy wydawanych leków, którą pacjent może przedstawić lekarzowi czy farmaceucie, może zapobiec duplikacji substancji leczniczej czy wystąpieniu interakcji. Farmaceuta powinien także weryfikować recepty pod względem interakcji. By ułatwić pacjentowi dawkowanie, można zaproponować przeznaczone do tego pudełko rozdzielające dawki. Zadaniem farmaceuty jest także przeprowadzenie z seniorem szczegółowego wywiadu przed wydaniem leku OTC oraz edukacja na temat postępowania z lekami przeterminowanymi.Due to changes in population structure consisting of an increasing number of elderly is increasing interest in such sciences as gerontology or geriatrics. Unfortunately, physiological aging is often disturbed by disease processes. These conditions necessitate the use of drugs that interfering with the homeostasis of many systems, leading to more illnesses. This is particularly pronounced during polytherapy, the use of at least five drugs. This creates the risk of interactions. In addition, due to changes in the pharmacokinetics and pharmacodynamics of many drugs, the therapy may be ineffective or harmful.The aim of this study was to detect drug problems in the elderly and to learn the pharmacist's role in solving them.We studied 45 subjects aged 63-90 years, by carrying out a questionnaire containing 21 questions relating to medication, self-medication, adherence to recommendations, reading leaflets and disposal of medicines overdue.Most respondents were under the care of only the family doctor, but many also were treated with several specialists. Polytherapy problem concerned a large number of seniors, because nearly 60% of respondents used a least five drugs simultaneously. It was poor knowledge of the names of preparations, but patients have coped well with the matching drug to the disease. 16% of the reduced or increased the dose prescribed by doctor. More than half of seniors use regularly or occasionally OTC medication. Most of them of friends recommendation. 42% of patients said they experienced side effects that are most likely related to antihypertensive drugs, painkillers and antibiotics. The problem of allergy to the drug reported 16% of patients, but often they could not give his name. Most seniors taking medication two times a day, alone, without the aid of boxes to facilitate dosing. To a bout of solid dosage form used mostly water, but also tea and fruit drinks. 18% of respondents admitted that they happen to not even start the therapy prescribed by doctor. Usually due to fear of the leaflet posted side effects. 31% of respondents discontinued on his own taking. Usually, after the side effects. 45% of seniors sometimes forget about taking a medicine. Most of the respondents read the package leaflet. Only two people incorrectly retain the drug. As a source of knowledge about medicines seniors most frequently referred doctor and a leaflet. Unfortunately, almost half of those surveyed expired drugs thrown into the trash, and only 18% of the carries in a special container at the pharmacy. During the analysis of drug interactions and found a lot of drugs recommended for the elderly.In order to optimize therapy in the elderly pharmacist before facing many tasks. First of all patient information about issued medications including the reason for the prescription, of action, possible side effects and treatment of their occurrence. In addition, make a list of drugs issued to patients to the physician or pharmacist can prevent duplication of the drug substance and interaction occuring. The pharmacist should also verify prescriptions in terms of interaction. To facilitate patient dose can be proposed for the box separating the dose. The task of the pharmacist is to conduct a detailed interview with a senior before taking OTC and education on how to deal with drugs overdue