Gene-cultural coevolution. E.O.Wilson, K.Lorenz, S.Blackmoore.

Praca w głównej mierze poświęcona jest zagadnieniu koewolucji genowo-kulturowejw ujęciu E.O. Wilsona. Na przykładzie poglądów na agresję K. Lorenza przedstawione zostały biologiczne podstawy natury ludzkiej. Jako koncepcja komplementarna wobec pomysłu Wilsona przytoczona została propozycja S. Blackmoore w postaci koewolucji memowo-genowej. PoglądyS. Blackmoore będące rozwinięciem memetyki R. Dawkinsa skupiają się na memie jako replikatorze informacji kulturowych. Memetycy zakładają, że ewolucja kulturowa jest powodowana zjawiskami analogicznymi jak ewolucja genetyczna. Uzasadnieniem takiej analogii jest teza, że zarówno ewolucja biologiczna jak i ewolucja memetyczna są wyrazem tej samej ewolucji uniwersalnej. Blackmoore bardzo mocno podkreśla w swej koncepcji prymat kultury nad genami. Wilson z kolei, choć rozważa różne możliwości w swoich publikacjach to jednak nie określa jednoznacznie, który z czynników dominuje: kultura czy natura? Amerykański uczony kładzie nacisk na proces koewolucji genów i kultury. E.O. Wilson ujmuje człowieka jako byt nieodłącznie związany ze środowiskiem,w którym żyje oraz z uwarunkowaniami biologicznymi. Człowiek jest bytem, który powstał w wyniku historycznego procesu koewolucji genów i kultury. Bytem, który będąc tworem ewolucji sam również ma moc tworzenia kultury. Kultura tworzona przez człowieka, podlega w trakcie swojego rozwoju tym samym zasadom ewolucyjnym, którym podlega cała przyroda oraz kosmos. Kultura koewolując z genami doprowadziła do powstania umysłu ludzkiego. Wynika z tego, że genotyp człowieka jest otwarty na środowisko, na zmiany biologiczne oraz kulturowe. Aparat poznawczy człowieka, który powstał w drodze rozwoju filogenetycznego również jest otwarty na środowisko, w którym żyje człowiek. Opisując człowieka Wilson nawołuje jednocześnie do konsiliencji nauk. Badacz pragnie aby zjednoczyć siły przyrodników i humanistów. Jednocześnie zostaje zarysowana rola filozofii polegająca na syntezie wiedzy przyrodniczo-humanistycznej. Poglądy Wilsona spotkały się z zarzutem determinizmu genetycznego. Jednak fakt, że człowiek – zgodnie z poglądem Wilsona – jest korelatem dwóch ewolucji (kulturoweji biologicznej) pozwala w sposób wystarczający uporać się z oskarżeniem o determinizm. Na stronach pracy padają (nie wprost) trzy istotne pytania: Kim jesteśmy? Skąd pochodzimy? Dokąd zmierzamy? Bowiem rozważania o koewolucji genowo-kulturowej, w wydaniu Wilsona, są próbą odpowiedzi na te pytania. Choć należy dodać, że nie ostateczną.Master's thesis is mainly devoted to the issue of gene-culture co-evolutionin terms of E.O. Wilson. On example K. Lorenz's views on aggression, was presented the biological basis of human nature. As a complementary approach to the idea of Wilson's proposal was cited S. Blackmoore mem-gene coevolution conception. S. Blackmore's views which is a development of memetics R. Dawkins focuses on mem as a replicator of cultural information. Memetics assumes that cultural evolution is caused by a phenomenon analogous to genetic evolution. The rationale for such an analogy is the thesis that both biological evolution and the evolution of memetic are an expression of the same universal evolution. Blackmoore strongly emphasizes in she's conception the primacy of culture over genes. Wilson, in turn, while considering various options in its publications, however, does not tell which factor dominates: the culture or nature? American scholar stresses the process of coevolution of genes and culture. E.O. Wilson recognizes man as being inextricably linked with the environment in which he lives, and biological determinants. Man is a being, which is the result of the historical process of coevolution of genes and culture. Entity that is a product of evolution, and also has the power to create culture. Culture created by man, is subject to its development during the same evolutionary principles governing the whole of nature and the cosmos. Gene-culture coevolution led to the creation of the human mind. It follows that the human genotype is open to the environment, the biological and cultural changes. Human cognitive apparatus, which was created by phylogeny is also open for the environment in which man lives. Describing a man Wilson also calls for konsiliencji Sciences. The researcher wants to unite the forces of scientists and humanists. At the same time the role of philosophy is outlined involving the synthesis of natural and humanistic knowledge. Wilson's views were met with charges of genetic determinism. However, the fact that a man - according to Wilson's view - is a correlate of two evolution (cultural and biological) can adequately deal with the accusation of determinism. On the sides of the work are asked (not directly), three important questions: Who are we? Where we come from? Where are we going? Indeed, considerations of gene-culture co-evolution, with the release of Wilson, are an attempt to answer these questions. Although it should be added that no final