Body - the space of artistic transgression. The analysis of selected examples of body art in Poland.

Ciało – przestrzeń artystycznej transgresji. Analiza wybranych przykładów sztuki ciała w Polsce.W pracy tej, rozważania oscylują wokół ciała, jako obiektu działalności artystycznej, przede wszystkim zaś wokół twórczej, cielesnej transgresji. Temat ciała w polskiej sztuce współczesnej penetrowany jest przede wszystkim przez artystów z kręgu sztuki krytycznej, takich jak Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra czy Grzegorz Klaman. Analizując dzieła tych i innych twórców, poszukuję odpowiedzi na pytanie o granice wolności artystycznej oraz wizerunek ciała we współczesnej kulturze. Podążając tropem sztuki ciała, wskazuję również na zmianę definiowania dzieła sztuki w twórczości współczesnych artystów polskich. Artyści sztuki ciała, posługując się różnymi, niejednokrotnie kontrowersyjnymi środkami, dotykają ważnych i trudnych we współczesnym świecie problemów. Wykorzystując wszystko to, co związane jest z cielesnością człowieka (np. wydzieliny, ekskrementy, narządy, starość, śmierć i rozkład ciała), tworzą dzieła poruszające zarówno kulturowe, polityczne, jak i socjologiczne tematy. W dużej mierze, poprzez swoje działania, twórcy wyrażają sprzeciw wobec otaczającej ich rzeczywistości. Alina Żemojdzin, Katarzyna Kozyra czy Zbigniew Libera buntują się m.in. przeciwko propagowanemu przez kulturę masową kultowi idealnego ciała. Alicja Żebrowska porusza przede wszystkim problem płciowości i cielesności kobiet oraz ich pozycji w społeczeństwie, natomiast Paweł Althamer badając granice swojej świadomości, próbuje poznać możliwości wyjścia poza poznanie zmysłowe. To jednak tylko kilka przykładów spośród wielu kwestii, jakimi zajmują się w swej twórczości artyści sztuki ciała. Podkreślając wartość i istotę ciała, równocześnie poddają je szokującym zabiegom okaleczania, przeobrażania czy krępowania, wystawiając na widok publiczny. W ten kontrowersyjny sposób, ciało jako coś najbliższego człowiekowi, ma się stać narzędziem w misji, jaką wyznaczyli sobie artyści sztuki krytycznej. Ocena samego sposobu przedstawienia, pozostaje zaś odbiorcy, który w kontakcie z dziełami sztuki ciała zmuszany jest do głębokiej i trudnej refleksji o rzeczywistości.Body - the space of artistic transgression. The analysis of selected examples of body art in Poland.In this paper, considerations revolve around the body as an object of artistic activity, and especially around the creative, bodily transgression. The issue of the body in contemporary Polish art is penetrated mainly by artists from the circle of critical art, such as Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra or Grzegorz Klaman. Analyzing works of these and other artists, I seek for the answer to the question about the limits of artistic freedom and body image in contemporary culture. Following the issue of body art, I also point out a change in definition of a work of art in works of contemporary Polish artists.With the use of various, often controversial measures, artists of body art raise important and difficult problems of the contemporary world. Taking advantage of everything that is associated with human flesh (such as discharge, excrements, organs, old age, death and decay of the body), they create works bringing up cultural, political, and sociological topics. Largely through their actions, the creators express their disagreement towards the surrounding reality. Alina Żemojdzin, Katarzyna Kozyra or Zbigniew Libera protest against the cult of the perfect body propagated by mass culture. Alicja Żebrowska raises mainly the issue of sexuality and corporeality of women and their position in society; whereas Paul Althamer, exploring the boundaries of his consciousness, attempts to find the capabilities to go beyond sensory cognition. But these are only a few examples of numerous aspects that the artists of body art deal with. Emphasizing the value and essence of the body, they at the same time subject them to the shocking shocking process of mutilation, transformation, or restraint, exposing them to public view. In this controversial way, the body, being the closest thing to human, is to become a tool in the mission that was outlined by the artists of critical art. The evaluation of the way of presentation depends on the recipient, who, remaining in contact with body art works, is forced to deep and difficult reflection on reality