Analysis of the content of heavy metals in parts of overground farm vegetables in chosen towns of the district Olkusz.

W części teoretycznej pracy magisterskiej omówiono sposoby pobierania pierwiastków śladowych i ich wpływ na rośliny. Szczegółowo scharakteryzowano wybrane metale ciężkie, czyli cynk, miedź, ołów oraz kadm. Przedstawiono ich wpływ na rośliny, a także na organizmy zwierzęce i człowieka. Następnie zaprezentowano charakterystykę powiatu olkuskiego, gdzie pobrano próbki do badań. Skupiono się głównie na położeniu, demografii powiatu, gospodarce, surowcach mineralnych występujących na tamtych obszarach oraz środowisku przyrodniczym objętym ochroną. Omówiono także zagrożenia, które powodują degradację środowiska naturalnego oraz mogą być niebezpieczne dla ludzkiego zdrowia. W kolejnym rozdziale przedstawiono absorpcyjną spektrometrię atomową, która była metodą wiodącą podczas wykonywania analiz. Skupiono się również na budowie i zasadzie funkcjonowania spektrometru. Następnie omówiono podstawowe metody rozkładu analizowanych próbek, w tym rozkład próbek na sucho oraz na mokro. W części doświadczalnej zobrazowano miejsce poboru próbek warzyw. Przedstawiono sposób przygotowania materiału do badań, mineralizację oraz oznaczenie zawartości metali ciężkich w próbkach. Analizie poddano siedem próbek warzyw, pochodzących z Bolesławia, Braciejówki, Kluczy, Osieka oraz Witeradowa. Materiał do badań stanowił por, kapusta biała, a także nać selera. Pomiary wykonano za pomocą spektrometru absorpcji atomowej AANALYST 300 Perkin-Elmer. Określono zawartość metali ciężkich w badanych warzywach i porównano ją z granicznymi wartościami naturalnymi. Zbadano zależność występowania danych pierwiastków w glebie i w roślinach. Analiza wykazała przekroczenie naturalnych wartości w ponad połowie badanych próbek. W niektórych przypadkach stężenia metali ciężkich były znacznie przekroczone.The theoretical part explains the phenomenon of the absorption of metals by plants. Zinc, copper, lead and cadmium are described. The impact of the heavy metals on plants, as well as on animals and human is presented. In the next part the characteristics of the district Olkusz as well as the dangers of the environment are described. The following chapter presents the atomic absorption spectrometry.In the experimental part one discusses the place of sampling of vegetables and the way of preparation of the material. Seven samples of vegetables from different places of Olkusz district were analyzed. The research material was leek, cabbage, and celery leaves. The measurements were performed with the spectrometer AANALYST 300 (Perkin-Elmer).Concentrations of heavy metals in vegetables studied were compared with the limit values. The analysis showed exceeding of the natural concentration of heavy metals in more than a half of the samples. In some cases, concentrations of heavy metals were exceeded even several times