The principles of good administration in the European Union

Prawo do dobrej administracji na tyle utrwaliło się w europejskiej myśli prawniczej, iż traktowane jest obecnie, jako jeden z istotnych punktów odniesienia w działalności organów administracji publicznej i ich relacjom z jednostką, rozpatrywanym zarówno w materialno prawnym, jak i proceduralnym kontekście. Do niedawna było ono rozumiane, jako ogólne, mogące z pewnością liczyć na społeczną oraz polityczną aprobatę, hasło wskazujące pożądany kierunek zmian w organizacji i funkcjonowaniu współczesnego państwa. Ten stan rzeczy zmienił się wraz z przyjęciem w dniu 7 grudnia 2000 r. w Nicei Karty Praw Podstawowych. W katalogu ujętych w niej praw zamieszono również prawo do dobrej administracji, stanowiące rodzaj syntezy powszechnie akceptowanych zasad i wartości obowiązujących w postępowaniu przed organami administracji w demokratycznym państwie prawnym. Prawo do dobrej administracji nie jest ujęte, jako klasyczne prawo obywatelskie, bowiem przyznając je każdej osobie niezależnie od jej przynależności państwowej, ukształtowane zostało, jako prawo człowieka, co jest rozwiązaniem uzasadnionym potrzebą jednakowego traktowania wszystkich osób, które znalazły się pod władztwem administracyjnym organów Unii.W pracy została przedstawiona ogólna charakterystyka dobrej administracji i administrowania obejmująca szczegółową definicję dobrej administracji jako zasady europejskiego prawa administracyjnego w świetle nauki prawa administracyjnego, jak i w świetle samego prawa administracyjnego wielu państw, a także zagadnienia dotyczące poszukiwania odpowiedź na proste ontologiczne pytanie – co to takiego jest dobra administracja? Dobra dla kogo? Idąc dalej śladami dobrej administracji starałam się zaprezentować wyzwania z jakimi przyszło się zmierzyć i stawić czoła administracji publicznej w XXI wieku. Kolejnym krokiem w kierunku tworzenia się „dobrej administracji” jest powstanie Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji. Dokument ten jest niewątpliwie interesującym aktem mogącym przyczynić się do lepszego działania administracji oraz stanowić gwarancję skutecznej ochrony praw obywateli i innych podmiotów w relacjach z organami Wspólnoty Państw. Zadaniem Kodeksu Dobrej Administracji jest uszczegółowienie zasady prawa do dobrej administracji poprzez wskazanie wartości mających kształtować stosunki pomiędzy urzędem a obywatelem, takich jak np. równość, sprawiedliwość, proporcjonalność czy bezstronności. Jak wskazuje sam Kodeks, zawiera on „generalne zasady dobrego postępowania administracji, które mają zastosowanie w stosunkach pomiędzy instytucjami Unii a społeczeństwem”. W przypadku uznania jego wiążącego charakteru, postępowanie instytucji unijnych niezgodne z jego normami, mogło by być przedmiotem skargi skierowanej do europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Kodeks składający się z szeregu swoistych zasad ogólnych, ma szansę stać się najważniejszym dokumentem regulującym postępowanie administracyjne pomiędzy tymi podmiotami, a także stać się pewnym wzorcem, minimum implementowanym do porządków krajowych państw członkowskich. Dalej praca poświęcona została zagadnieniu warunków podnoszenia dobrej administracji w rozwiązaniach Polskich i Europejskich. Zaprezentowane i omówione zostały problemy europeizacji administracji publicznej w Europie, ale także problemy europeizacji administracji publicznej w Polsce w różnych wymiarach, znaczeniu i ze wszystkimi wywodzącymi się z tego zagadnienia skutkami.The right to good administration is very much imprinted in the European legal thought. It is now regarded as one of the most important points of reference in the activities of public authorities and their relationships with individuals in relation to the substantive, legal and procedural contexts. Until recently, it was understood to bea general notion indicating the desired direction of change in organisations and functioning of the modern state, which could have certainly brought the social and political acceptance. This situation changed on 7th of December 2000 with the proclamation of Charter of Fundamental Rights in Nice. The catalog of rights included the right to good administration which formed a sort of synthesis of widely accepted principles and values that should feature proceedings before administrative authorities in a democratic country. The right to good administration is not recognized as a classic civil right because giving it to every person, irrespective of his/her nationality, was shaped as a human right. Which is in turn a reasonable solution to the need for equal treatment of all persons who have found themselves ruled by the administrative bodies of the European Union.This dissertation presents the general characteristics of good administrationand administrative activities, including a detailed definition of good administration as the principle of European administrative law in the light of the administrative law in theory, as well as in the light of the administrative law of many states constituting EU. In addition to that, I attempt a search to find answers to the simple ontological questions like: What in fact is a good administration? And good for whom? Continuing in those footsteps,I try to present challenges which public administration faces and is presented with in the twenty-first century. The creation of the European Code of Good Administration is considered to be yet another step towards the formation of "good administration". This document is, without a doubt, an interesting act which can helpto improve the ways governments work, being also a guarantee of effective protectionof citizens and other entities in their relations with the European Union Community and other authorities. The purpose of the Code of Good Administration is to refine the rules of having the right to good administration by indicating values which shape relationships between authorities and citizens, such as equality, fairness, proportionality and unbiasedness. As indicated by the Code itself,it defines "general principles of good administrative conduct that apply in relations between EU institutions and society". Taking into account the binding nature of this law, in the event which shows that a conduct of EU institutions is inconsistent with its rules, it could bethe subject of complaint to the European Ombudsman. The Code consisting of a series of particular general principles, may in all probabilities become the most important document regulating administrative proceedings between the parties. Also, becoming a sort of a signpost, a standardised minimum being implemented in different agendas of national states EU members. Further work is devoted to the issue of raising the conditions of good administration in Polish and European solutions. Presented and discussed are issues of Europeanisation of public administration in Europe as well as problems of Europeanisation of public administration in Poland in various dimensions, importance and all consequences derived from this matter