The settling unit of Częstochowa in the late Middle Ages and at the beginning of the Early Modern Times

The following dissertation discusses the subject of colonization within the micro-region of Czestochowa in the late Middle Ages and at the beginning of the Early Modern Times, on the basis of archeological data. The micro-region, known as the settling unit of Częstochowa comprises: Old Częstochowa – a founded town situated by the Warta River together with its suburbs, the Pauline Monastery on Jasna Góra together with the conventual village of Częstochówka and the villages of Mirów, Błeszno and Wyczerpy.The area under discussion is the then parish of St Zygmunt situated in the founded town. The historical frame of this study starts with the XIIIth century – the foundation of Częstochówka, being the oldest part of the settling unit , and closes in the year 1655 – the Swedish raid on Jasna Góra, which brought its total annihilation.The source material that I have collected and analyzed comprises the results of archeological research conducted in the area of Old Częstochowa as well as AZP supervisions, drillings and fieldwork realized in the remaining parts of the discussed settling unit. This material, however incomplete and random it turns out to be at times, shows that in the Middle Ages and at the beginning of the Early Modern Times the settling unit of Częstochowa formed a very disparate organism and that the individual centers situated within its boundaries, though influencing each other, never formed a coherent whole.Niniejsza praca omawia temat osadnictwa w mikroregionie częstochowskim w późnym średniowieczu i na początku czasów nowożytnych, na podstawie źródeł archeologicznych. Mikroregion ten, nazwany częstochowskim zespołem osadniczym, obejmuje: Starą Częstochowę - miasto lokacyjne usytuowane nad Wartą oraz jego przedmieścia, klasztor Ojców Paulinów na Jasnej Górze wraz z wsią przyklasztorną Częstochówką oraz wsie: Mirów, Błeszno i Wyczerpy.Omawiany obszar to teren ówczesnej parafii św. Zygmunta z siedzibą w mieście lokacyjnym. Ramy czasowe tego opracowania otwiera wiek XIII - powstanie Częstochówki, najstarszej części zespołu osadniczego, a zamyka rok 1655 - najazd Szwedów na Jasną Górę, który spowodował całkowite jej zniszczenie. Zgromadzony i analizowany przeze mnie materiał źródłowy to wyniki badań archeologicznych prowadzonych w Starej Częstochowie oraz nadzory, wiercenia i badania AZP, realizowane na pozostałym obszarze opisywanego zespołu osadniczego. Materiał ten, choć niekompletny i często wyrywkowy pokazał, że w czasach średniowiecza i na początku czasów nowożytnych częstochowski zespół osadniczy był organizmem bardzo zróżnicowanym, a ośrodki w nim usytuowane, choć wzajemnie na siebie oddziaływały, to nie tworzyły spójnej całości