Different normality. People and phenomena with psychiatric difficulties.

W niniejszej pracy została podjęta problematyka dotycząca sytuacji życiowej osób chorych psychicznie z punktu widzenia socjologii. Inspiracją do jej napisania był fakt, iż w ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby Polaków cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne, natomiast jakość opieki psychiatrycznej w naszym kraju i dostęp do niej nie jest najlepszy. Obecnie w Polsce stopniowo następuje dezinstytucjonalizacja szpitali psychiatrycznych poprzez rozwój alternatywnych instytucji w środowisku. Istotne znaczenie ma także rozwój socjologicznej pracy socjalnej, której celem jest włączanie osób chorych psychicznie do społeczności lokalnej poprzez ich aktywizację zawodową. Praca składa się z dwóch części, teoretycznej i empirycznej. Całość pracy podzielona została na pięć rozdziałów. Zawarte w nich zagadnienia dotyczą zaburzeń i chorób psychicznych: wyjaśnienie pojęć, kryteria i klasyfikację. Przedstawiona została także kwestia tego jak jest identyfikowany problem chorych psychicznie. Omówiono zjawisko stygmatyzacji, marginalizacji i alienacji, społecznej, a także wskazano na idę otwartych drzwi w psychiatrii oraz przedstawiono sytuację rodzinną osób chorych psychicznie. W nawiązaniu do zagadnienia pracy socjalnej z osobami chorymi psychicznie opisane zostały założenia teoretyczne socjologicznej pracy socjalnej. Zaprezentowano zastosowanie psycho- i socjoterapii w leczeniu zaburzeń psychicznych. Opisano również działalność i formy pracy w ośrodkach i placówkach leczniczo – rehabilitacyjnych dla osób chorujących psychicznie oraz wskazano na stowarzyszenia realizujące program pomocowy. W pracy podjęta została także problematyka integracji zawodowej osób z zaburzeniami psychicznymi. Zaprezentowane zostały podmioty prowadzące różnorodne formy aktywizacji społeczno – zawodowej oraz kampanie społeczne na rzecz osób chorych psychicznie z uwzględnieniem problematyki dotyczącej zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi. W metodologii badań własnych zostały omówione terminy takie jak: problem badawczy, metoda badawcza oraz technika obserwacji. Przedstawiono również przebieg i organizację badań własnych. Badania własne, dotyczyły obserwacji osób chorych psychicznie i zostały zaprezentowane w formie studium przypadków (osoba z zaburzeniami lękowymi, osoba z psychozą maniakalno – depresyjną i osoba chorująca na schizofrenię paranoidalną). Badania przeprowadzono na terenie Pszczyny.The thesis concentrates on issues concerning the mentally ill life situation from sociological point of view. The research was inspired by the fact that within the last few years it has been observed that increasing number of Poles suffer from different kinds of disturbances, whereas the quality of the psychiatric care as well as its accessibility is not sufficient. Currently, Poland experiences a gradual disinstitutionalization of psychiatric hospitals by creating alternative institutions instead. It is of significant importance that the development of sociological, social work, is aimed at including the mentally ill in the local community through their professional activation. The thesis consists of two parts: theoretical and empirical ones. The paper was divided into five chapters, the issues discussed, concern psychiatric illnesses and disturbances: explanation of the notions, their criteria and classification. Also, the question of identifying problem of the mentally ill was presented. The phenomena of stigmatization, marginalization and social alienation were discussed. Moreover, the idea of open door in psychiatry was indicated. Additionally, family situation of the mentally ill was shown. Referring to the issue of social work with mentally ill people, theoretical assumptions of sociological social work were described. Applying psycho- and sociotherapy in treatment of the disturbances was presented. Additionally activities and forms of work in medical facilities and rehabilitation centers for people suffering from mental illnesses were described. Moreover, associations carrying out aid programmes were indicated. The thesis concentrates on issues concerning professional integration of people with psychiatric disturbances, it also presents institutions aiming at various forms of social and professional activation as well as social campaigns for people who are mentally ill, especially the problem of employment for people with psychiatric disturbances. In the methodology of the individual author's research the following terms were described: the research problem, the research method and the observation technique. Organization and the course of the research was presented. The individual research concerned observation of the mentally ill and it was presented as the case study (a person with anxiety disturbances, a person with manic-depressive psychosis and a person suffering from paranoid schizophrenia) The research was carried out in the territory of Pszczyna