The evolution of moral sense

Współczesna nauka stopniowo wkracza do sfer, które do niedawna leżały w dziedzinie czystej spekulacji. Z interdyscyplinarnych badań ludzkiego umysłu wyłania się jeszcze nie całościowy, lecz pouczający obraz człowieka jako istoty społecznej i jako takiej wyposażonej w specjalne narzędzie: zmysł moralny, działający poprzez gamę reakcji uczuciowych i umożliwiający efektywne podejmowanie decyzji w domenie osobistej i społecznej. Psychologia ewolucyjna przypisuje owemu aparatowi zdolność zautomatyzowanego przetwarzania specyficznych informacji, umożliwiającą ludziom skuteczną dbałość o dotrzymywanie warunków wymiany i nawiązywanie wartościowych relacji społecznych. Neurobiologia wskazuje natomiast konkretne obszary mózgu, najprawdopodobniej będące siedliskiem zmysłu moralnego. Zdaje się dowodzić, że ich normalna aktywność jest koniecznym warunkiem moralnego myślenia i dokonywania racjonalnych wyborów.Celem pracy jest ukazanie człowieka jako istoty obdarzonej zmysłem moralnym, który powstał w⁠ toku biologicznej ewolucji, ma wartość adaptacyjną i⁠ stanowi podstawę moralnego wartościowania i⁠ działania w⁠ ludzkim społeczeństwie. Przedstawione są w niej najważniejsze argumenty psychologii ewolucyjnej oraz innych, powiązanych z⁠ nią nauk na rzecz naturalnego pochodzenia moralności, rozważone w⁠ kontekście wybranych koncepcji filozoficznych.Modern science is gradually entering areas that until recently were exclusively within the sphere of speculation. From interdisciplinary studies of the human mind we now have a partial but instructive image of the human being as a social being who, as such, possesses a special instrument, the moral sense, which acts by means of a range of emotional reactions and enables one to make good decisions affecting oneself and others. According to evolutionary psychology, it incorporates an ability to process specific information automatically. thus maintaining the conditions needed for interchange and the creation of valuable relationships. Neurobiology, in turn, points to particular brain regions which it asserts to be the seat of the moral sense, and attempts to demonstrate that their normal functioning is a necessary condition for moral thinking and rational moral choice.The dissertation presents humans as beings having a moral sense which emerged in the course of biological evolution, which has adaptive value, and which constitutes the basis of moral valuation and action in human society. From evolutionary psychology and other related sciences the author takes the most important lines of argument for the natural origin of morality, describes them and considers them in the context of selected philosophical conceptions