Assumptions and conditions of financial statements’ reability based on a case study of selected listed companies (Enron, STGroup, Elektrim)

The necessity of preparing the financial statements appeared with the development of the economy. The information contained in the financial reports must be a result of accounting principles and standards. The information should be significant for all decision makers. However, in the last decade the problem of the reliability of financial statements has gained special importance. It happened due to the bankruptcies of large corporations like Enron in the U.S. or STGroup and Elektrim in Poland. These cases highlighted many abuses of accounting that were used to deform a real picture of the enterprise’s financial situation. Practice shows that accounting irregularities are present in all areas of bookkeeping - from the identification of economic circumstances, through the method of evaluation of assets and liabilities, and ending with the presentation of information in terms of individual and consolidated financial statements. It is important to mention that the most sensitive elements to accounting manipulations are mainly assets, liabilities, revenues and expenses. It is also worth noting that abuses of accounting principles used by some traders can be quickly adopted by others. As a great example can be taken a case study of STGroup and Elektrim, which duplicated from Enron some unethical methods of falsifying the financial data contained in the financial reporting.Konieczność sporządzania sprawozdań finansowych pojawiła się wraz z rozwojem gospodarki. Informacje zawarte w sprawozdawczości są produktem zasad i metod rachunkowości. Muszą być one użyteczne dla podejmujących decyzje. W ostatniej dekadzie problem wiarygodności sprawozdań finansowych nabrał szczególnego znaczenia. Stało się to za sprawą bankructw wielkich korporacji zarówno w USA – Enron, jak i w Polsce – STGroup, Elektrim. Uwidoczniły one wiele nadużyć księgowych stosowanych w celu zafałszowanie rzeczywistego obrazu jednostki i dostosowania go do potrzeb wąskiego kręgu osób (zarządu). Praktyka wskazuje, że nieprawidłowości księgowe występują we wszystkich obszarach rachunkowości - od identyfikacji zdarzeń gospodarczych poprzez metody wyceny aktywów i pasywów, a skończywszy na zasadach prezentacji informacji w jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych. Przy czym najbardziej czułe na manipulacje księgowe są aktywa, pasywa, przychody i koszty. Warto zaznaczyć, że naruszenia księgowe stosowane przez jedne podmioty gospodarcze są szybko adoptowane przez inne prowadzące działalność nawet w całkiem odmiennych warunkach. Za przykład można wymienić dwóch polskich gigantów STGroup i Elektrim, którzy dokonując oszustw powielali metody fałszowania informacji zawartych w sprawozdawczości finansowej stosowane przez Enron – amerykańskiego energetycznego giganta giełdowego