Constitutional right of citizens to associate. Foundations and associations.

The objective of this thesis is to present the possibility of exercising the freedom of association, which is guaranteed by the Polish Constitution of 2 April 1997. Two most popular forms of association, namely foundations and associations, have been analysed in detail. The thesis presents their common characteristics, as well as a number of features that differentiate them from each other. In order for this analysis to be carried out in a proper manner, a substantial part of the thesis has been devoted to laws governing these two forms of association, namely the Foundations Act of 6 April 1984 and the Associations Act of 7 April 1989. The procedure for the appointment of these organizations, the way they operate, the creation of statutes, possible sources of funding, the supervisory bodies, as well as the reasons for and methods of dissolution have all been presented here. In addition, the characteristics of public benefit organizations have been discussed. The forms of association functioning in other countries such as the United Kingdom, France and Germany have been described for comparison. The thesis also presents some examples of foundations and associations operating in our country, including the Great Orchestra of Christmas Charity and the Polish Humanitarian Action. The examples show the specificity of this type of organization.Celem niniejszej pracy było przedstawienie możliwości realizacji wolności zrzeszania się, gwarantowanej przez Konstytucję RP z 2 kwietnia 1997 r. Szczególnej analizie poddane zostały dwie najbardziej popularne formy zrzeszania się, jakimi są fundacje i stowarzyszenia. Przedstawiono ich cechy wspólne, a także szereg cech różniących je od siebie. Aby analiza ta była przeprowadzona w sposób prawidłowy, dużo miejsca poświęcono w tej pracy ustawom regulującym te dwie formy zrzeszania się, a więc ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach oraz ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach. Przedstawiono procedurę powoływania tych organizacji, sposób ich funkcjonowania, tworzenie statutu, możliwe źródła finansowania, organy nadzoru, a także powody i sposoby likwidacji. Została tu także przedstawiona charakterystyka organizacji pożytku publicznego. Dla porównania przedstawione zostały również formy zrzeszania się funkcjonujące w innych krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, Francji, czy w Niemczech. W pracy tej omówione także zostały przykłady fundacji i stowarzyszeń funkcjonujących w naszym kraju, m.in. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Polska Akacja Humanitarna. Przykłady te pokazują specyfikę tego typu organizacji