SZP – ZWZ – AK in the Olkusz county during the Second World War and activity of Józef Lipa’s BW

Activities of Olkusz’s grid of SZP - ZWZ - AK organized in the Olkusz county is an integral part of aspirations of the enslaved Polish nation to a free and fully independent of Poland which was the result of the organizational work carried out by a long and very difficult time for many people during the Second World War, crowned with the outputting from the underground and fighting in open battle.Life in post-war reality creating by the Communists also was a very difficult task. For many people, it was still marked by the struggle, this time with the communist regime.The main objective of this study was to present a great organizational and armed effort taken by soldiers of the SZP – ZWZ – AK and supporters who helped them in the battle for independent existence of Poland in the Olkusz county. Author was also interesting in the post-war activities of Józef Lipa’s BW.Conducted researches have also presented first underground organizations established in mentioned area. Another component of the study was to recreate the structure of SZP, ZWZ, AK and their organizational development, moreover there was discussed the process of transition local units of AK to tactical combat formations, which took place during the peak intensity of organizational activity. Furthermore, this essay presented main tasks of organizations and selected actions of sabotage, subversion and armed.First, the most comprehensive split shows various aspects of the functioning of the organization arising spontaneously independence just after the September campaign, finally merged with AK. The most important task was to recreate the organizational structure, command, method and scope of activity of SZP – ZWZ – AK in the Olkusz county.The second chapter of the study describes subject of intelligence. Showing development and organizational affiliation BW, which arose in the first years of German captivity attends the role of introduction to the debate on this issue. An essential part of this split was to show the participation of Józef Lipa’s BW and his superiors (Jan Kot and Mirosław Kowalski) in the anti-Communist conspiracy.In the third, the shortest chapter was presented profiles of selected soldiers of Olkusz’s armed conspiracy.Działalność olkuskiej siatki SZP – ZWZ – AK zorganizowanej w ramach Obwodu Olkusz stanowi nieodłączny element dążeń zniewolonego narodu polskiego do wolnej, niepodległej i w pełni niezależnej RP będącej wynikiem pracy organizacyjnej prowadzonej przez długi i jakże trudny dla wielu okres II wojny światowej, zwieńczony wyjściem z podziemia i walką z bronią w ręku. Życie w powojennej rzeczywistości kreowanej przez komunistów okazało się także trudnym zadaniem. Dla wielu było ono nadal naznaczone walką, tym razem z ustrojem komunistycznym.Głównym celem niniejszego opracowania było zaprezentowanie wielkiego wysiłku organizacyjnego i zbrojnego podjętego przez żołnierzy SZP – ZWZ – AK oraz sympatyków niosących pomoc w walce o niepodległy byt Państwa Polskiego na terenie powiatu olkuskiego. Obszarem zainteresowań Autora była także powojenna działalność Brygady Wywiadowczej Józefa Lipy. W pracy zostały przedstawione pierwsze organizacje konspiracyjne powołane na wspomnianym obszarze. Kolejnym elementem opracowania było odtworzenie struktury terenowej SZP, ZWZ i AK oraz ich rozwoju organizacyjnego, a następnie omówienie procesu przechodzenia jednostek terenowych AK na formacje taktyczno-bojowe, mającego miejsce w szczytowym okresie nasilenia działalności organizacyjnej. Analizie zostały poddane zadania, przed którymi stanęły wspomniane organizacje, przedstawiono również wybrane akcje sabotażowe, dywersyjne i zbrojne.Celem pracy było także ukazanie działalności Brygady Wywiadowczej Józefa Lipy oraz jego zwierzchników Jana Kota i Mirosława Kowalskiego, poprzedzone ogólnym wprowadzeniem w tematykę Brygad Wywiadowczych.Pierwszy, najobszerniejszy rozdział traktuje o różnorakich aspektach funkcjonowania organizacji niepodległościowych powstających samorzutnie w początkowym okresie konspiracji, scalonych ostatecznie w ramach Armii Krajowej. Najważniejszym zadaniem było odtworzenie struktury organizacyjnej, obsady personalnej, sposobu i zakresu prowadzonej działalności organizacyjnej a następnie zbrojnej SZP – ZWZ – AK na terenie powiatu olkuskiego.Drugi rozdział pracy podnosi temat wywiadu. Rolę wstępu do rozważań nad tym zagadnieniem pełni ukazanie rozwoju oraz przynależności organizacyjnej Brygad Wywiadowczych, które powstały już w pierwszych latach niewoli niemieckiej, a swoim rodowodem sięgały lat dwudziestolecia międzywojennego. Zasadniczy fragment rozdziału stanowi ukazanie udziału Brygady Wywiadowczej Józefa Lipy oraz jego zwierzchników – Jana Kota i Mirosława Kowalskiego w konspiracji antykomunistycznej.W trzecim, najmniejszym pod względem objętości rozdziale zostały przedstawione sylwetki wybranych żołnierzy olkuskiej konspiracji zbrojnej