Curtural Functions of the Nowa Huta District in Cracow City

Nowa Huta, an urban settlement built by Cracow since 1949, just 2 years later become the new district of this old city. It’s further development was shaped formerly by huge metallurgical complex, but step by step cultural facilities were opened, i.e. cinemas and theatre, visited also by Cracow inhabitants. An economic crisis of the 80s and a transition of Poland toward the market economy since 1989 disturbed not only the industrial function of Nowa Huta , but also that of culture – some institutions were closed. Thus a cultural gap between the discussed district and the “old Cracow” has grown considerably.But in the eve of the 21st cent. in Nowa Huta the economic and social redevelopment began. Due to festivities of the 50th and 60th anniversaries of Nowa Huta foundation, the cultural potential of the local population(over 200 thous. – 1/3 of the whole Cracow) and an urban structure, interesting from the historical point of view, were “discovered”. New cultural centres (The Łaźnia Nowa Theatre, two museums) have developed their activity and within the district cultural festivals were organized (i.e. Sacrum Profanum, Film Music Festival). Some 10 new churches have been built since 1977.Also tourists (especially foreigners) visit nowadays Nowa Huta. Owing the Internet and modern media the cultural activity of the local population is observed.Therefore Nowa Huta is more and more known as the cultural district. It’s traditional image of the industrial area is not actual. There is still a contrast between the district demographical potential and cultural offer, but this situation is improving. In the author’s opinion, a crucial task for the city district authorities is the revalorization of Nowa Huta central zone, with adequate infrastructure. New cultural units and functions will increase a role and the symbolic meaning of this part if Cracow. Important will be also the redevelopment of the vast post-industrial grounds of the eastern part of Nowa Huta.Nowa Huta, budowana od 1949 r. jako odrębne socjalistyczne miasto, już dwa lata później stała się częścią Krakowa. Pomimo tego jej rozwój przebiegał początkowo odmiennie do reszty miasta. Początkowy niedosyt funkcji kulturowych, szybko zaczął zanikać. Powstawały nowe instytucje i przedsięwzięcia kulturalne. Nowe kina, kluby i Tatr Ludowy zdobywały coraz większy rozgłos przyciągając mieszkańców całego Krakowa. Kryzys lat 80 i zmiany ustrojowe zaistniałe w 1989 roku, doprowadziły do zastoju i reorganizacji kultury w Nowej Hucie. Wiele placówek nie wytrzymało warunków gospodarki rynkowej i zostało zlikwidowanych. Koniec XX w. był więc dla dzielnicy trudnym okresem przejścia i pogłębienia dysproporcji w rozwoju funkcji kulturalnych między Nową Hutą a „starym” Krakowem. Z początkiem XXI wieku Nowa Huta weszła w nawą fazę rozwoju, a zarazem rewitalizacji. Obchody 50-lecia i 60-lecia dzielnicy były impulsem przyspieszającym te pozytywne zmiany. Dostrzeżono olbrzymi potencjał kulturalny dzielnicy. Otwarto nowe placówki i instytucję: Łaźnia Nowa, Muzeum PRL, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa – Oddział Nowa Huta. Dzielnica stała się również areną kulturalnych wydarzeń o międzynarodowej sławie: Sacrum Profanum i Festiwal Muzyki Filmowej. Coraz częściej w tej części Krakowa pojawiają się turyści (zwłaszcza zagraniczni), zainteresowani wyjątkową częścią miasta. W dzielnicy pojawiły się nowe, alternatywne formy promocji kultury, a dzięki Internetowi i współczesnym środkom przekazu, zwiększyła się również aktywność społeczności lokalnej. Nowa Huta coraz częściej postrzegana jest właśnie jako dzielnica kultury. Nadal problemem jest dość duża dysproporcja infrastruktury między nią a centrum Krakowa, jednak w związku z unikatowym charakterem i olbrzymim potencjałem tego miejsca, pojawia się realna szansa na jej zmniejszenie. Zdaniem autora, powinno się przede wszystkim przeprowadzić rewitalizację centrum dzielnicy, poprzez wprowadzenie nowych funkcji i stworzenie odpowiedniej infrastruktury w okolicach Placu Centralnego. Lokalizacja tu funkcji związanych z kulturą podkreśli rangę i symboliczne znaczenie tego miejsca. Mądra promocja dzielnicy, wpłynie na dalsze ożywienie tych terenów w tym również zdegradowanych terenów poprzemysłowych, powodując jej ożywienie społeczne i kulturalne. Zdaniem autora, przyszłość Nowej Huty wiąże się nierozerwalnie z jej dalszym rozwojem, którego fundamentem powinna stać się kultura