Constitutional responsibility. Impeachment institution and State Tribunal in the Republic of Poland

Tematem niniejszej pracy magisterskiej jest odpowiedzialność konstytucyjna, która zaprezentowana została jako analiza faktów na przykładzie dwóch modeli tejże odpowiedzialności. Mianowicie anglosaskiej instytucji impeachment (na przykładzie Stanów Zjednoczonych Ameryki) oraz kontynentalnej odpowiedzialności przed specjalnie do tego celu powołanym organem władzy sądowniczej (na przykładzie Trybunału Stanu w Rzeczypospolitej Polskiej). Praca podzielona została na trzy rozdziały oraz kończący rozważania aneks zawierający tabele i dokumenty związane z omawianą tematyką.Pierwszy rozdział dotyczy genezy odpowiedzialności konstytucyjnej w świecie. Otwierają go rozważania na temat historycznego kształtowania się konstytucjonalizmu. Ze szczególnym uwzględnieniem roli przemian dokonujących się w średniowiecznej Anglii, z której to pochodzi odpowiedzialność konstytucyjna (wyrażająca się w uprawnieniu jednej z izb parlamentu do postawienia najwyższych dostojników państwowych w stan oskarżenia przed drugą izbą, lub przed specjalnym organem władzy sądowniczej). Ponadto w rozdziale zostały przedstawione różnice między rozwiązaniami formalnymi związanymi z odpowiedzialnością przed prawem najwyższych funkcjonariuszy państwowych w wielu państwach świata.Druga część pracy ukazuje realizację odpowiedzialności konstytucyjnej wedle modelu anglosaskiego na przykładzie USA, a dokładniej rzecz biorąc – instytucji impeachment zawartej w II § 4 amerykańskiej konstytucji. Znajdują się tu takie kwestie, jak: geneza oraz konstytucyjne ujęcie impeachment w USA; omówienie oraz określenie charakteru tejże odpowiedzialności na podstawie opinii i analiz takich autorów, jak Jerzy Jaskiernia, Andrzej Podbielski, John Marshall; zakres podmiotowy oraz przedmiotowy instytucji; kwestie proceduralne; rola Kongresu w procedurze impeachment. Jej funkcje oraz odpowiedzialność prezydenta USA na przykładzie dotychczasowych postępowań. Trzeci rozdział opisuje kontynentalny model odpowiedzialności konstytucyjnej na przykładzie III RP. Rozważania tej części pracy otwiera prezentacja rozwoju odpowiedzialności konstytucyjnej w Polsce stanowiąca punkt wyjścia do omówienia Sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Jej umiejscowienia normatywnego; kwestii proceduralnych; postępowania oraz problemu odpowiedzialności konstytucyjnej członka organu kolegialnego na przykładzie Rady Ministrów. Kolejne fragmenty ostatniej merytorycznej części pracy dotyczą Trybunału Stanu, jako właściwego organu do sądzenia najwyższych urzędników państwowych. W tej części pracy znajdują się takie elementy, jak opis organizacyjny polskiego sądu nad notablami, jego funkcje oraz kompetencje. A także zakres podmiotowy oraz przedmiotowy odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu. Zasady przeprowadzania postępowania przed Trybunałem Stanu oraz omówienie najistotniejszych z dotychczasowych spraw zawierać będzie ostatnia część trzeciego, zamykającego niniejszą pracę magisterską podrozdziału. Oprócz kwestii proceduralnych, kluczową pozycję w tym miejscu zajmuje przedstawienie prób, jakie w ciągu 22 lat istnienia III RP władze podjęły celem postawienia osób sprawujących wysokie stanowiska państwowe przed Trybunał Stanu.Najważniejsze wnioski wynikające z zaprezentowanej analizy faktów na przykładzie dwóch modeli odpowiedzialności konstytucyjnej znajdują się w zakończeniu pracy. Pracy, której głównym celem było ukazanie różnic pomiędzy dwoma modelami odpowiedzialności konstytucyjnej w świecie na przykładzie instytucji impeachment w Stanach Zjednoczonych Ameryki, a Trybunałem Stanu w Rzeczypospolitej Polskiej.The democratic accountability which is presented on the example of two models is a subject of this master's thesis. First model of Anglo - Saxon institution impeachment (on the example of the United States of America) and second model of the continental accountability to the body specially at this target established of the judiciary branch (on the example of the State Tribunal in the Republic of Poland).The master’s thesis is divided on three chapters and the appendix finishing discussions entering into tables and the documents related with the discussed subject matter.First chapter concern genesis of democratic accountability in the world. The beginning include considerations about historical modify in the constitutionalism. With particular reference to the role of transformations taking place in medieval England from which come from the democratic accountability (expressing qualifications one of the parlament’s chamber to impeach the highest national dignitaries in front of second chamber, or before the judiciary branch). Moreover in this chapter was presented difference between formal solutions connected with the accountability of highest public dignitaries in front of law in many world’s nations.The second chapter of the master’s thesis shows an achievement of the democratic accountability according to the Anglo - Saxon model on the example of the USA, and more precisely holding the thing - of institution impeachment included in II § 4 of American constitution. There are this kind of issues as: genesis and constitutional presentation impeachment in the USA; discussing and determining character of the accountablility based on the opinions and analyses of sucha authors as: Jerzy Jaskiernia, Andrzej Podbielski, John Marshall; subjective and objective scope of institution; points of order, role of the Congress in the procedure impeachment, her functions and the responsibility of the president USA on the example of current proceedings. The third chapter is describing the continental model of the accountability on the example of the III Republic of Poland. It’s starting with the presentation of the development of the constitutional accountability in Poland, and then is discussed a parliament Committee of the Constitutional Accountability. Exactly for standard situating of this Committee; points of order; proceedings and problems of the constitutional responsibility of members of the joint organ on the example of the Council of Ministers.Next fragments of the last technical part of the work concern the State Tribunal, as competent authorities for judging the highest civil servants.In this part of the work there are such elements like: the organizational description of the Polish trial over notables, his functions and competence. As well as subjective and objective scope of constitutional accountability to the State Tribunal. Principles of conducting proceedings before the State Tribunal and the review most essential of existing matters a last part will contain third, closing this master's thesis. Apart from points of order, in this place there is the key position presenting trials, which within 22 years of being the III Republic of Poland took the in order to put persons holding national seniorities ahead of the State Tribunal.The most important resulting conclusions from presented analysis of facts on the example of two models of the constitutional responsibility are in a close - down. Master’s thesis, for which portraying differences between two models of the constitutional accountability was a main purpose in world on the example of the institution impeachment in the United States of America, and with the State Tribunal in the Republic of Poland