Influence of chosen environmental factors on age of menopause of women in the region of Małopolska

Cel: Głównym celem niniejszej pracy jest zbadanie, które z wybranych czynników środowiskowych różnicują wiek menopauzy kobiet w województwie małopolskim a także które z nich wpływają na ten fakt w największym stopniu. Pośrednim celem jest przeanalizowanie wybranych grup czynników które, mogą różnicować wiek menopauzy.Metody: Podstawy empiryczne pracy obejmują materiał pobrany w wyniku przeprowadzenia na przełomie 2010 i 2011 roku badań ankietowych na terenie Oddziału Ginekologicznego Szpitala Uniwersyteckiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz szpitala im. L. Rydygiera w Krakowie a także na terenie Domu Spokojnej Starości w Olkuszu. W badaniu wzięły udział 232 kobiety, w wieku od 43 do 92 lat, zamieszkałe w województwie małopolskim. Narzędziem badawczym wykorzystanym w pracy był anonimowy kwestionariusz. W celu określenia wieku menopauzy badanych kobiet posłużono się metodą retrospektywną. Analizując natomiast zmienne kategoryzowane, wykorzystano jednoczynnikową analizę warjancji dla grup zmiennych o jednorodnych wariancjach, a także test Kruskala-Willisa, test wielokrotnych porównań średnich rang oraz analizę korelacji rang Spearmana dla grup zmiennych o zróżnicowanych wariancjach. Ze względu na agregatowy charakter badanych czynników analizę poszerzono o metody wieloczynnikowe: MANOVA oraz analizę regresji wielokrotnej. Wyniki: Wiek menopauzy uzależniony był od sposobu, w jaki doszło do wygaśnięcia czynności hormonalnej jajników. W przypadku menopauzy naturalnej średni wiek jej pojawienia wyniósł 50,32 lata (s = 3,82). Z pośród czynników biologicznych jedynie długość okresu rozrodczego oraz wiek respondentek w momencie pierwszego porodu okazały się istotne dla wieku menopauzy naturalnej. Czynniki społeczno ekonomiczne nie miały wpływu na wiek menopauzy w badanej grupie. Długi okres palenia, duże dawki przyjmowanego alkoholu oraz rozpoczęcie nałogu tytoniowego w późniejszym wieku zwiększały ryzyko wcześniejszego pojawienia się menopauzy naturalnej. Oddziaływanie czynników środowiskowych na wiek menopauzy miało charakter agregatowy. Częstość oraz ilość z jaką spożywany był alkohol w połączeniu z wiekiem rozpoczęcia nałogu tytoniowego wpływały na wiek menopauzy naturalnej. Czynnikiem który w największym stopniu odpowiadał za wiek pojawienia się menopauzy naturalnej w badanej grupie była średnia ilość alkoholu spożywanego w ciągu doby.Objective: The main purpose of the dissertation is searching which of the chosen environmental factors distinguish the age of menopause of the women living in Małopolska region and which of them affect this fact in the most degree. The intermediate objective is to analyze selected groups of factors which can distinguish the age of menopause.Methods: Empirical research contain material collected as a result of the survey which was conducted in Gynecological ward of University Hospital of Jagiellonian University in Cracow as well as in L. Rydygier’s Hospital in Cracow and in the Old People’s Home in Olkusz. Two hundred and thirty-two women were investigated, all of them aged between 43 and 92 years of age living in the Małopolska region. The research was conducted on the basis of an anonymous questionnaire. To estimate the age of the menopause in the investigated group the retrospective method was used. During Analyzing categorized variables the One-way analysis of variance was employed for the group of variables of homogeneous variation and Kruskal-Willis’s test, the multiple comparisons test of mean ranks and the Spearman rank correlation was employed for the group of variables of heterogeneous variation. In view of aggregate character of the variables in questions the analyze was extended with multifactor methods: MANOVA and multiple regression analysis.Results: The age of menopause depended on the way of extinction of ovary hormonal activity. The main age of the natural menopause was 50,32 age of year (s = 3,82). From the biological factors only the length of the reproductive period and age at the time of first birth turned out to be associated with age of natural menopause. No association emerged between socio-economic factors and age at the menopause. Long smoking term and high dose of alcohol increased risk of the earlier natural menopause. Also commence the tobacco addiction late in life caused the earlier menopause. Association between the environmental factors and the age of natural menopause had complex character. Frequency and quantity of the alcohol intake in combination of the age of commence the tobacco addiction influenced on age of the natural menopause. The factor responsible for the age of natural menopause in the most degree was the main quantity of alcohol consumed per day. The alcohol in dose not exceeded 250 millilitre per day influence on extension of the age of natural menopause while the higher dose affect on reduction of this age