The issue of non-therapeutic interventions in connection with medical experiment (with special emphasis on therapeutic experiment)

Medycyna doby współczesnej stwarza coraz większe pola działania dla działalności lekarzy. Obecnie wiele różnorodnych działań wchodzi w zakres pojęcia czynności medycznych. Tradycyjne działania medyczne już dawno przestały być jedynymi metodami stosowanymi w dziedzinie medycyny. Czynności medyczne wykonywane przez lekarzy nie ograniczają się już tylko do działań podejmowanych w celu ratowania życia lub zdrowia bądź poprawy samopoczucia fizycznego i psychicznego pacjenta. Coraz bardziej na popularności zyskują czynności lekarskie określane jako nieterapeutyczne czynności medyczne, których przedmiotem jest co prawda organizm ludzki, jednak nie są podejmowane w celu leczniczym, bądź nie wyłącznie w tym celu. Wyodrębnienie pozaleczniczych czynności medycznych ma doniosłe znaczenie dla wielu kwestii prawnych, w szczególności dla określenia charakteru prawnego i przesłanek legalności ich przeprowadzania. Bowiem, o ile dokonywanie czynności leczniczych przez lekarza trudno uznać za niezgodne z prawem, o tyle w przypadku czynności nieterapeutycznych zagadnienie to nie jest takie oczywiste.Celem niniejszej pracy jest przedstawienie problematyki czynności nieterapeutycznych na tle eksperymentu medycznego jako jednej z czynności o takim właśnie charakterze. Nie można kwestionować potrzeby istnienia eksperymentów w medycynie i ich użyteczności. Bez wątpienia przyczyniają się one do postępu naukowego, bowiem to dzięki nim zawdzięczamy rozwój techniki i metod leczenia. Eksperyment medyczny na ludziach nie tylko dąży do poprawy metod profilaktyki, terapii czy diagnostyki pod względem skuteczności, wydajności czy jakości, lecz również przyczynia się do zrozumienia etiologii i patogenezy chorób.W pracy zostały przedstawione i szczegółowo omówione wybrane regulacje prawne, zarówno krajowe jak i międzynarodowe, związane z problematyką eksperymentu medycznego. Analiza problemów poruszonych w pracy prowadzi do sprecyzowania pojęcia eksperymentu medycznego zarówno w sferze prawnej, etycznej, jak i doktrynalnej. W opracowaniu dużo uwagi poświęcone zostało eksperymentowi leczniczemu ze względu na jego szczególny charakter jako czynności nieterapeutycznej. Ponadto, bardzo szczegółowo została omówiona problematyka zgody na zabiegi o charakterze eksperymentalnym, bowiem zagadnienie zgody stanowi kluczowy element problematyki prawnej eksperymentu. Istotność tego zagadnienia wynika z autonomii woli pacjenta i poszanowania jego prawa do samostanowienia oraz ze względu na zagrożenia i możliwości nadużyć, znane skądinąd z historii. Należy także pamiętać, że poza tym, iż stosowanie eksperymentów medycznych jest ogromnie potrzebne, to wiążą się one w większym lub mniejszym stopniu z nieuniknionym ryzykiem. Dlatego też w pracy szczegółowo zostało omówione to zagadnienie, zwłaszcza że odnosi się ono do wszystkich czynności pozaleczniczych, gdyż tolerancja dla ryzyka w sytuacji ich przeprowadzania jest znacznie większa niż przy czynnościach terapeutycznych. Wyznaczenie granic legalności eksperymentu oraz zasad jego przeprowadzania stanowi istotne zagadnienie przy rozważaniu problematyki eksperymentów medycznych.Nowadays, medicine creates a growing field of activities for doctors. Currently, a wide variety of activities fall within the definition of medical acts. Traditional medical interventions have long ceased to be the only methods used in the medical field. Medical procedures performed by doctors are no longer limited only to actions taken to save life or health or to improve the physical and mental well-being of the patient. Increasingly popular become medical activities defined as ‘non-therapeutic medical acts’ where the human body is indeed the object, however, they are not taken solely for medicinal purpose. Distinction of non-therapeutic medical acts is of major importance for many legal issues, in particular to the legal nature and rationale legality of their conduct. As far as making therapeutic interventions by a doctor can hardly be considered illegal, whereas in the case of non-therapeutic activities this issue is not so obvious.The aim of this master thesis is to present the issue of non-therapeutic actions in connection with medical experiment as one of the activities of such a character. One can not question the need for experimentation in medicine and its usefulness. Undoubtely, they contribute to scientific progress through the opportunity of developing techniques and methods of treatment. Human medical experimentation not only strives to improve the methods for prevention, treatment or diagnosis in terms of efficacy, efficiency or quality, but also contributes to the understanding of the etiology and pathogenesis. In this work were presented and discussed in detail selected regulations, both domestic and international, related to the issue of a medical experiment. The analysis of the issue raised in this work leads to the specification of the concept of a medical experiment in legal, ethical and doctrinal field. Because of its specific character, in the study has been devoted much attention on medicinal experiment as an example of non-therapeutic intervention. Moreover, in the thesis the consent issue has been disscussed in detail as a key matter for the treatments of an experimantal nature. The significance of this issue stems from the patient's autonomy and respect for their right to self-determination and because of the threats and opportunities of fraud, otherwise known from history. Although, apart from the fact that the use of medical experiments is extremely necessary, it is important to keep in mind that they are related to a greater or lesser degree of inherent risk. Therefore, this issue also has been raised in the study, especially beacause it is connected with all non-therapeutic acts, as the tolerance for risk while conducting them is much greater than in case of therapeutic intervention