Najwyzsze przyrosty pokrywy śnieżnej na tle sytuacji synoptycznych na przykładzie Szymbarku i Krakowa

The main objectives of this study were to analyze the highest increases in snow cover and to designate the synoptic situation in Krakow and Szymbark in winter seasons 1970/1971 - 2009/2010. In addition, the structure of an occurrence of the snow cover was enquired. From all the data, the author has selected the days, during which the daily snow cover increase was at least 7 cm in Krakow, and at least 10 cm in Szymbark. The greatest increase in snow cover was observed under the cyclonic circulation. In Szymbark 76% of cases were correlated with those situations (mainly from the advection of air masses from the west - 19%, north-west - 10%, north-east - 9% or cyclonic furrow - 9%), while in Krakow 87% (mainly from the advection from the north - 31%, followed by the influx from the east - 19% or cyclonic furrow - 18%). The highest recorded increase of snow cover was observed in Szymbark - 42 cm and was more than two times higher than in Krakow (18 cm). The snow cover in Szymbark appeared the earliest on 4 October 2009 and the latest on 8 April 1990, whereas in Krakow the earliest on 15 October 2009 and the latest on 27 April 1982.Głównym celem niniejszej pracy było określenie najwyższych dobowych przyrostów pokrywy śnieżnej oraz wpływu cyrkulacji atmosferycznej na ich występowanie. Analiza została przeprowadzona dla Krakowa i Szymbarku na podstawie danych z wielolecia 1970/1971-2009/2010. Ponadto w opracowaniu przedstawiono wieloletnią i sezonową zmienność pokrywy śnieżnej. Spośród wszystkich danych o pokrywie śnieżnej w Krakowie wybrano dni, w których przyrost dobowy pokrywy śnieżnej wyniósł co najmniej 7 cm, natomiast w Szymbarku wartość graniczna wyniosła 10 cm. Najwyższe przyrosty pokrywy śnieżnej związane są głównie z sytuacjami cyklonalnymi. W Szymbarku 76% tych przypadków związanych było z sytuacjami niżowymi (głównie z adwekcją mas powietrza z zachodu – 19%, północnego-zachodu – 10%, północnego-wschodu – 9% lub z bruzdą cyklonalną – 9% ). W Krakowie aż 87% przypadków z przyrostem pokrywy śnieżnej ponad 7 cm było związanych z typami cyklonalnymi (głównie z adwekcją z północy – 31 %, w dalszej kolejności z napływem ze wschodu – 19% lub bruzdą cyklonalną – 18%). W Szymbarku najwyższy dobowy przyrost w wieloleciu wyniósł 42 cm, w Krakowie osiągnął wartość 18 cm. Analiza wykazała znaczącą rolę cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu pokrywy śnieżnej, a zwłaszcza w jej znaczących przyrostach. Stwierdzono jednak duże różnice w kształtowaniu się rozpatrywanych charakterystyk na obu analizowanych stacjach meteorologicznych. Wynikają one z różnego położenia fizycznogeograficznego, w tym przede wszystkim ukształtowania terenu na jakim zlokalizowane są stacje meteorologiczne. W przypadku stacji w Krakowie niebagatelne znaczenie ma tutaj też oddziaływanie miasta