The careers of the clients of Elżbieta Sieniawska within the circle of Maria Zofia of Sieniawska 1v. Denhoff and August Aleksander Czartoryski

Po śmierci Elżbiety Sieniawskiej w 1729 r. całość jej dóbr oraz interesów przejęła córka Zofia Denhoffowa, wdowa po hetmanie polnym litewskim Stanisławie Denhoffie. W 1731 r. wyszła ona za mąż za Augusta Aleksandra Czartoryskiego, późniejszego wojewodę ruskiego, który sukcesywnie przejmował sprawy polityczne oraz ekonomiczne z rąk córki Sieniawskiej. W efekcie tego transferu spora liczba klientów, zarządców, ekonomów oraz drobnych sług Sieniawskiej znalazła się na służbie Czartoryskich, kontynuując karierę i wykorzystując ewentualne możliwości związane z pozycją nowego patrona. Utrzymanie tej starej klienteli rodzinnej było przedsięwzięciem prestiżowym z punktu widzenia wojewody ruskiego, dawało też gwarancję zachowania status quo w zarządzaniu majątkami, które dzięki energii i dociekliwości Elżbiety Sieniawskiej, znajdując się pod ciągłą kontrolą właściciela, były administrowane w sposób efektywny. W rezultacie tych zmian po 1731 r. można wyróżnić kilka dominujących typów dróg zawodowych ludzi, którzy służyli przy boku Sieniawskiej, a następnie Denhoffowej. Dominowała grupa, która stawiała na kontynuowanie kariery, nie wykazując przy tym szczególnych ambicji czy też inicjatywy. Byli to w większości ekonomowie oraz zarządcy majątków – specjaliści od administrowania dobrami. Niejednolite było grono klientów politycznych. Wyróżniali się tu ludzie raczej bierni, którzy – wtłoczeni przez Sieniawską w określone ścieżki działalności na łamach sejmików czy trybunałów – byli gotowi podejmować analogiczne kroki u boku Augusta Aleksandra Czartoryskiego. Wreszcie po 1731 r. wyodrębniła się z tej klienteli nowa grupa złożona z ludzi ambitnych, np. Józefa Skrzetuskiego, Kazimierza Boreyki czy Jana Mikołaja Cieszkowskiego, którzy dostrzegli możliwości związane z poszerzaniem politycznego zaplecza tworzonego stronnictwa – Familii Czartoryskich– i aktywnie włączyli się w działalność sejmową, sejmikową oraz trybunalską nowej grupy