Taalkundige territorialiteit en de taalkudige toekomst van België

“Au départ, l'idée était que beaucoup de francophones allaient s'adapter à la nouvelle réalité linguistique. Mais apparemment les francophones ne sont pas en état intellectuel d'apprendre le néerlandais”. Dit is althans wat Yves Leterme (2006), toenmalig Minister- President van Vlaanderen en later federaal Eerste Minister, tegen de Franse krant Libération zou hebben gezegd. Deze memorabele uitspraak ontketende een hevige polemiek die niet in verhouding stond met de eerder oppervlakkige inhoud ervan, maar die vrij kenmerkend is voor wat waarschijnlijk het meest emotionele aspect is van het conflict tussen de Belgische taalgemeenschappen: kan wat meestal het taalkundige territorialiteitsbeginsel – of, minder eufemistisch, het ‘droit du sol’ – wordt genoemd, worden opgelegd aan de Franstaligen die al in Vlaanderen en meer bepaald in het deel van Vlaams-Brabant rond Brussel wonen of er zich vestigen? In het langste en waarschijnlijk meest controversiële hoofdstuk van mijn nieuwste boek, Linguistic Justice for Europe and for the World, verdedig ik dit ‘taalkundige territorialiteitsbeginsel’ of meer bepaald een ‘dwingend territoriaal gedifferentieerd taalregime'.Dat doe ik voornamelijk enerzijds op grond van een analyse van de interactie in meertalige maatschappijen die een centrale rol toebedeelt aan wat ik de maximin-dynamiek noem en anderzijds op grond van de opvatting van sociale rechtvaardigheid waarin een dimensie van gelijke waardigheid is vervat