Identification of potential financial risk perceptions of foreign trade companies and analysis of impacts on Turkey's agriculture trade

Uluslararası ticaretin doğasından kaynaklanan nedenlerle, firmaların karşı karşıya kaldıkları riskleri tamamen ortadan kaldırılabilmeleri mümkün değildir. Bu yüzden firmaların faaliyet göstermiş oldukları iş kollarına özgü karşı karşıya kalabilecekleri riskleri doğru bir şekilde belirleyerek yönetebilmesi ihracat ve rekabet başarısı açısından önem kazanmaktadır. Günümüzde bu stratejik yönetimin oluşturulmasında firma nitelikleri ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla bu konuda yapılan araştırmaların firmaların niteliksel özelikleri içerisinde yer alan algı, tutum, risk tercihi ve bilişsel düşünme tarzı gibi zihinsel süreçleri birlikte inceleyerek kurgulanması gerekmektedir. Bu göre araştırmada Türkiye'de tarımsal ihracat alanında faaliyet gösteren firmaların başta finansal risk olmak üzere riske karşı algı düzeylerinin belirlenerek sınıflandırılması ve bu algıların uluslararası tarım ticaretine etkilerinin analiz edilebilmesi amaçlanmıştır. Bu temel amaç kapsamında yaş meyve sebze, hububat-yağlı tohumlar, zeytin-zeytinyağı ve kuru meyve sebze alanında faaliyet gösteren toplam 167 adet tarımsal ürün ihracatçısı firma ile anket çalışmaları yürütülmüştür. Araştırmada firmaların riske karşı algı ve tutumlarının belirlenmesinde likert tipi ölçeklendirme, referans kumarı yöntemi ve planlı davranış teorisinden yararlanılmıştır. Bunun yanı sıra firmaların risk stratejilerinin ve bilişsel özelliklerinin gruplandırılmasında uyum ve kanonik korelasyon testlerinden, algıların konumlandırılmasında çok boyutlu ölçekleme yöntemlerinden, odaklı tutum ve algı boyutlarının belirlenmesinde faktör analizlerinden, risk ortamlarında karar eğilimlerinin gruplandırılmasında ise kümeleme analizlerinden faydalanılmıştır. Bu analizlere bağlı olarak firmaların risk ortamlarında verdiği kararların modellenmesinde yapısal eşitlik modeli, algıların tarım ticaretine olan etkilerinin analizinde ise vektör otoregresif model (VAR) kullanılmıştır. Araştırma sonuçları firmaların risk yönetim stratejilerinin oluşturulmasında ve küresel rekabet avantajının sağlanmasında karar alıcılara yol gösterici olabilir.Due to the reasons originated from inherent characteristic of international trade, the companies can't remove the risks that are faced with by them completely. Thus, identification and management of the risks that will be faced with by the firms' special to the business lines operated in their sectors properly is gaining importance in terms of export and competition achievement. Today, characteristic of firms are coming into prominence within constitution of this strategic management. Therefore, the researches carried out in this field should be fictionalized together with analyzed of mental processes such as perception, attitude, risk preference and cognitive thinking within the firms' qualitative specials. According to, it is aimed to be defined perception levels of the firms operated in agricultural exports, Turkey versus risk that is about financial risk and to be classified of these and also to be analyzed of these risks on impacts to the international agriculture trade. The survey studies are performed with 167 exporter firms of agricultural crops operated in fresh fruit-vegetable, cereals-oil seeds, olive-olive oil, and dried fruit-vegetable within the scope of this basic aim. In the study, it is benefited from likert type scale, gambling reference method and planned-behaviour theory in determination of the firms on perception and attitudes versus risk. In addition this, harmony and canonical correlation tests are used for grouping the firms by risk strategies and cognitive abilities, multidimensional scaling is used in the positioning of perception, factor analysis was used for determining oriented attitudes and perceptions size and cluster analysis are used in grouping decision trends in risk environments. Based on these analyzes, structural equation modeling is used for modeling of decisions taken by the companies in risk environments, vector autoregression models (VAR) are used for analysis of impacts of these perceptions on agricultural trade. The results of the study may lead the way to the decision makers within created risk management strategies and also to be provided global competition advantage of the firms