Dünyada ahlaklılığın ve yasanın nedeni olarak akla saygı: Kant’ın dünya vatandaşlığı kavrayışına ilişkin bazı açıklayıcı notlar

The background of the study is set on the analysis of Kant’s idea of worldcitizenship in empire of human rationality, which he sees as world of academic liberty, authority of reason and equality of actors. Author of this study tries to focus an attention on basic idea of Kantian morality – on Respect to moral law giver. He shows that in Kant’s conception is the law giver only the critical reason. This moment allows Kant to create authonomious morality in which is law giver, actor and judge the same. Reason in each from these persons is the same like in each rational being. So Kant discovered proof of equality as a condition of universal morality. The second moment of Kantian morality is duty of logical consistency (respect of rationality to reason in everybody). Because the rationality is universal, we must respect Reason in each man and it gives the dignity to each. Equality and the duty of respect to another is a main idea of Kant’s conception of of worldcitizenship. At the end of study author shows phyziocratic source of worldcitizenship from Kant’s point of view. He analyses typical idea of Freedom as a condition of morality in the polemic with Kant’s idea of “providence” and rationality of Nature. Author believes that Kant’s argumentation can be inspirative in conterporary world, too.Bu incelemenin arka planı, Kant’ın akademik özgürlük, aklın otoritesi ve faillerin eşitliği dünyası olarak değerlendirdiği insan akılsallığının egemenliği içinde onun dünya vatandaşlığı fikrinin analizi üzerine kurulmuştur. Bu çalışmanın yazarı, Kantçı ahlakın temel bir fikri (ahlak yasasını ortaya koyan kişiye duyulan saygı) üzerine yoğunlaşmaya çalışmaktadır. Yazar, Kant’çı kavrayışta yasa koyucunun sadece eleştirel akıl olduğunu göstermektedir. Bu moment, Kant’a, yasa koyucunun, failin ve yargılayanın aynı olduğu otonom bir ahlak yaratmasına izin verir. Bu kişilerin her birinde akıl, her akılsal varlıktaki gibi aynıdır. Böylece Kant, evrensel ahlaka ilişkin bir koşul olarak eşitlik kanıtını keşfetmiştir. Kant’çı ahlakın ikinci momenti mantıksal tutarlılığa ilişkin ödevdir (herkeste bulunan akıl sebebiyle akılsallığa saygı). Akılsallık evrensel olduğundan, biz her insanda bulunan akla saygı duymalıyız ve bu durum her bir insana itibarını teslim etmektir. Eşitlik ve başkasına duyulan saygının ödevi Kant’ın dünya vatandaşlığı kavrayışının önemli bir fikridir. Çalışmanın sonunda yazar, Kant’ın bakış açısından dünya vatandaşlığının fizyokratik kaynağını göstermektedir. Yazar, Kant’ın doğanın akılsallığı ve tanrısallığı fikriyle bir polemik içine girerek özgürlüğün tipik bir fikrini ahlaklılığın bir koşulu olarak analiz etmektedir