Güney Doğu Anadolu Bölgesinde Yaygın Olarak Bulunan Smektitik Toprakların Makro-Mikro Yapı Dayanımlarını Etkileyen Faktörler

Şanlıurfa ilinden seçilen ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde yaygın olan, ve yüksek düzeyde smektit içeren Entisol, Aridisol ve iki Vertisolden bozulmuş ve bozulmamış toprak örnekleri alınmıştır. Bu örneklerin detaylı fiziksel, kimyasal, mineralojik ve mikromorfolojik özellikleri saptanarak, toprak makro-mikro yapı dayanımlarını etkileyen etmenlerin etki düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları, kültür altına alınmayan profil 1’de yapı dayanımlarını organik maddenin, profil 2, 3 ve 4’te ise gerilim kütanları başta olmak üzere sırasıyla Fe-Al oksitleri, kil, karbonatlı minerallerin agregatları bir arada tutulmasını sağlayan etmenler olduğu ortaya koymuştur. Profil 4’te saptanan yüksek düzeydeki agregasyon indeksinin gerilim kütanlarıyla birlikte belirlenen kalsit kütanları ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Çalışma topraklarındaki başat kil mineralinin smektit olması ve agregatları bir arada tutan etmenlerin başında gerilim kütanları ile yüksek kil içeriğinin bulunması, çalışılan alanda sulamayla birlikte tuzlulaşma-alkalileşme ve toprak makro-mikro yapısındaki bozulma risklerini arttırmaktadır