Müfide Ferit Tek'in Hayatı Ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme

Tez (Yüksek Lisans) -- Kırıkkale Üniversitesi48011Meşrutiyet'in ilânı ile birlikte Osmanlıcılık fikri yerini Türkçülük fikrine bırakmıştır. Türk aydınları yeni bir mefkure olan Türk milliyetçiliği etrafında toplanmaya başlar. Bu akımın fikir babalığını Ziya Gökalp yaparken; Ömer Seyfettin, Yusuf Akçura, Ahmet Hikmet Müftüoğlu işin pratik kısmıyla uğraşır. Ortaya çıkan bu "Milli Edebiyat" cereyanı içinde genç bir kadın yazar da vardır. Müfide Ferit Tek henüz 22-25 yaşlarında yazdığı Aydemir romanıyla Türk dünyasında derin akisler bırakmıştır. O dönemde Halide Edip de karşımıza çıkar. Hem edebi faaliyetleri hem de milli mücadele için giriştiği sosyal faaliyetleri ile adını duyurur. Ne yazık ki Müfide Hanım bizce hak ettiği ilgiyi edebiyat tarihimizde görmemiştir. Oysa kendisi aldığı ciddi Batı tarzı eğitimiyle, yürekten bağlı olduğu Türk kültürü ile daha fazla ön planda olması gereken bir aydınımızdı. Kendisi hakkında makaleler yazılmış, eserleri değerlendirilmiş fakat yeterince akademik çalışma ile edebiyat tarihimizde yerini alamamıştır. 1978'de Gelengül Özleyen tarafından yapılan bir lisans tezi mevcuttur. Çalışmamız bir biyografi çalışması olup üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Müfide Ferit'in hayatını birinci elden kaynaklara başvurarak incelemeye çalıştık. Kendisinin hatıralarını kaleme almaması bizi sıkıntıya düşürdü. Ancak ölümünden sonra yayınlanan Soroptimistler Derneği Bülteni bu konuda birinci el kaynağımız oldu. Hayatını; doğumu ve aile çevresi, tahsil hayatı, evliliği Ahmet Ferit ile tanışması, milli mücadele dönemindeki çalışmaları, gazeteciliği ve ölümü şeklinde tasnif ederek inceledik. Tezimizin üçüncü bölümünde makalelerini kronolojik olarak tasnif ettik. Ardından makalelerde ele aldığı konular hakkında alıntılar da yaparak bilgi verdik. Özellikle Türk kadını ve milli mücadele hakkındaki makaleleri Müfide Ferit'in daha iyi anlaşılması bakımından mühimdir.Çalışmamızın ikinci bölümünü, Müfide Ferit'in eserlerinin incelenmesi teşkil eder. Aydemir ve Pervaneler'i mevcut tahlil ve tenkit metodlarıyla elden geldiğince incelemeye çalıştık. Hikâyelerinden ulaşabildiklerimizi bibliyografya kısmında verdik. Romanları incelerken vak'a, şahıs kadrosu, bakış açısı zaman ve mekan olmak üzere tenkidin beş ana unsuru göz önünde tutulmuştur. Önce roman vak'asının genel bir özetini verdik. Vak'adaki önemli noktalara dikkat çektik. Şahıs kadrosu incelenirken şahısların fizyolojik, sosyolojik ve psikolojik özellikleri üzerinde durduk. Özellikle zaman incelemesinde Müfide Ferit'in her iki romanındaki tarihi devrin genel özellikleri diğer bir ifadeyle "çağın ruhu"na (spirit of age) dikkat çekilmiştir. Son olarak bibliyografya kısmında Müfide Ferit'in eserlerini ve hakkında yazılanları gösterdik.