GLI ALBORI CONSOLARI ITALIANI COME PATRIMONIO GIURIDICO DELLA CIVILTÀ CREPUSCOLARE VENETA A SPALATO

Nel presente saggio l\u27autore si sofferma sull \u27analisi delle circostanze e dei presupposti giuridici ed economici che, agli inizi del sec. XIX, accompagnarono l\u27istituzione del primo console generale italico a Spalato, Pietro Dalla Costa. Per quanto riguarda in genere le nomine dei rappresentanti consolari in Dalmazia ed in !stria si rileva che furono sempre scelte persone del posto, di identità nazionale italiana, senza alcuna opposizione da parte delle autorità politiche austriache, sia centrali che locali.Cinjenica da su u Splitu ustanovljena konzulama prestavnistva italskih drzava veé pocetkom 19. stoljeéa, dokazuje da se nerninovno ukazivala potreba postojanja osoba u tom gradu koje se neée baviti iskljuCivo obavljanjem pravnopomorskih, javnobiljeznickih ili pak maticarskih poslova a u svezi sa postojanjem talijanskih zajednica na tim podrucjima. Radi se o krajevima gdje se isprepliéu mnogobrojni politicki, pravni te gospodarski odnosi medjunarodnog znacaja. Naime, to su prostori u kojima se vise nego igdje osijeéa sudaranje dvaju svijetova, onog slavenskog i onog latinskog, dvaju kultura, a gdje su medjusobni nesporazurni zivi, trajni, pa cak, nazalost vidimo i vjecni. Italski konzulami predstavnici bi, dakle, bili uzmanjkali povjerenju koje i m je u datoj situaciji iskazala njihova vlada, kada ne bi djelovali i u pravcu ocuvanja te zastite talijanske kulture i njenih civilizacijskih tekovina u regijama gdje su ti konzularni predstavnici odaslani. T o su mjesta gdje je, ipak, ocita i nespoma kulturoloska tradicija i simbioze izrasla izmedju dviju jadranskih obala. Ova konstanta jest uporiste iz kojeg je razmatran pocetak djelovanja talijanskih konzularnih rnisija u Splitu, a sto je sve rasclanjeno ovim znanstvenim radom. Ukazalo se je na splet raznih okolnosti koje su, ponekad pozitivno a viseputa negativno, pratile ovaj trnoviti zacetak teske nadasve odgovome rnisije u Dalmaciji. Vazna znacajka, s obiljezjem izvo.rnosti, predstavlja Cinjenica imenovanja za talijanske konzularne predstavnike u Dalmaciji, upravo osoba iz redova austrougarskih drzavljana ali sa talijanskim nacionalnim identitetom, rodjenih na istocnoj obali Jadrana, i to bez ikakovih protivljenja habsburskih politickih stozernika, kako sredisnjih tako i onih mjesnih. Prema tome, prateéi genezu talijanske konzula.rne sluzbe u Dalmaciji, razradjenu u ovoj studiji, nameée se oCigledan zakljucak: zacetak konzulamih pothvata danasnje talijanske drzave obogaéen je i presudnim doprinosom italskih potomaka koji su nekoé hrabro se borili protiv turske sile pod okriljem Serenissime u Istri i u Dalmaciji, a u kojima je ostao bio talijanski pozitivni sentimentalni naboj, odnjegovan u talijanskim kulturoloskim nukleusima proslih vremena diljem Istre i Dal111acij e