UN TESORO PERDUTO DEL PATRIARCATO DI VENEZIA ORA RITROVATO: LE ANTICHE MELODIE PATRIARCHINE DEL MATTUTINO E DELLE LODI DEI DEFUNTI

Con il presente saggio l\u27autore offre un contributo alla conoscenza dell \u27antica e suggestiva tradi zione musicale sacra latina del Patriarcato di Venezia, trascrivendo, analizzando ed inquadrando per la prima volta le melod ie proprie delle ufficiature dei defunti secondo l\u27 uso cosiddetto patriarchino, così come tramandate oralmente nei secoli dai cantori appartenenti alla Confraternita veneziana della Beata Vergine Addolorata, ultima depositaria d\u27 una tradizione liturgico-musicale ormai estintas i nei territori del Patriarcato, ma un tempo non lontano ampiamente diffusa anche nelle chiese dell \u27 Istria e della DalmaziaAnticki napjevi, dijelovi pjevane inise za pokojne (Matutinum i Laudes Defunctorum) svojstveni monodijskoj sakralnoj glazbenoj tradiciji Venecijanske patriarsije, ovdje su po prvi puta smjesteni u povijesni i obredni kontekst, analizirani i transkribirani, i to onako kako ih usmeno prenose clanovi Bratovstine Gospe od sedam zalosti pri crkvi Sv. Joba u Veneciji, posljednji cuvari veé zamrlog liturgijsko-muzickog obicaja, a koji je ne tako davno bio veoma rasiren i u crkvama po Istri i Dalmaciji. Takozvano patrijarsko pjevanje, kojemu se veé od prvih godina dvadesetog stoljeéa zestoko protivila gregorijanska reforma, svakako je znalo na jednak naCin obuhvatiti i povezati narode, cak i ako su govorili razliCitim jezicima, u krséansko-katolickom vjerskom obredu, onakvom kakav se stoljeéima odr:lavao u Mletackoj Republici. Ono je postupno iskorijenjeno u crkvama u Veneciji, Istri i Dalmaciji i danas mozda jos zivi samo u sjeéanju vrlo malog broja starih ljudi. Ove melodije otete zaboravu imaju slicnosti sa istarskima i dalmatinskima, te dijelom popunjavaju prazninu koja je karakterizirala liturgijsku venecijansku glazbenu tradiciju u pogledu liturgijskih recitativa, s obzirom na to da do nas nisu stigli anticki izvori koji bi potvrdivali njezine melodije, a koje su se vjerojatno prenosile kroz liturgijsku praksu iskljucivo usmenom predajom