SULL\u27ESPERIENZA EPISCOPALISTA NELLE DIOCESI DELL\u27ISTRIA VENETA DEL SETTECENTO

Neli\u27Istria veneta del Settecento ci fu un rafforzamento della chiesa attraverso il ruolo dei vescovati e in genere del clero secolare. Nei casi dei vescovi Negri di Parenzo, Balbi di Pota e nell\u27insieme dei vescovi di Capodistria si può parlare, a tutti gli effetti, di un \u27esperienza episcopalista. Valutando la trasformazione delle varie situazioni fra l\u27inizio e la seconda metà del Settecento si può affermare che i particolarismi locali furono in parte spianati e che si rafforzò il controllo sulla massa dei fedeli.U Mletackoj je Istri tijekom XVIII. stoljeéa doslo do jacanja crkve kroz ulogu biskupija i svjetovnog sveéenstva uopée. U slucajevima biskupa Negrija iz Poreca, Balbija iz Pule i ukupnosti koparskih biskupa, moze se u pravom smislu govoriti o episkopskom fenomenu. Bio je to proces kojeg je pratilo tzv. discipliniranje dusa kroz uniformiranje liturgije i poboznog ponasanja vjernika u skladu s crkvenim ocekivanjima. Vrednujuéi promjene raznih situacija na pocetku i u drugoj polovici stoljeéa mozemo ustvrditi da su lokalne posebnosti dijelom uklonjene i da je ojacala kontrola nad masom vjernika. Sve je to u Istri dovelo do konacnog ukljucivanja imigrantskih zajednica u formama poboznosti. Porastao je broj zupnih crkvi i manjih crkvica. Postovanje krstenja, pricesti, ispovijesti, crkvenih obreda tijekom godine bili su elementi zblizavanja razlicitih zajednica po jeziku i obicajima, pored ostalog i samih autohtonih Slavena s Vlasima. U konacnosti, discipliniranje vjerskih zajednica nakon Tridentinskog koncila, koje je u XVIII. stoljeéu dobilo novi zamah uslijed ucvrsciVanja biskupske uloge, pridonio je religioznom uniformiranju u smislu slozene etnicke i jezicne slike polutoka nastale kao posljedica kolonizacije