ARISTOCLE VATOVA (1897-1992). LA VITA DI UN BIOLOGO NEL SECOLO DEI GRANDI CAMBIAMENTI

Attraverso la documentazione personale di Aristocle Vatova contenuta nel fondo privato che appartiene ai discendenti, vengono ripercorse le vicissitudini, esperienze e scelte che il noto biologo dovette fare. Dal padre letterato e filologo, Giuseppe Vatova, ereditò la passione per la ricerca e diventò un luminare negli studi sulla flora e fauna dell’Alto Adria-tico. Questo studio vuole colmare alcune lacune riguardanti la sua biografia e completare l’informazione circa la sua attività professionale. Fu un ricercatore molto apprezzato e i suoi studi sulla costa rovignese sono ancora oggi fondamentali per la conoscenza della fauna bentonica istriana.Aristocle Vatova se rodio krajem 19. stoljeća i imao je nesreću da živi u razdoblju kada su se dogodila dva svjetska rata. Prvi je obilježen boravkom u koncentracijskim logorima i njegovom žudnjom za životom kako bi dovršio sveučilišne studije, a drugi sramotom egzodusa, odlaskom, napuštanjem svega i svakoga radi preživljavanja. Svemu tome treba dodati i radnu nesigurnost, odnosno nedostatke novog talijanskog zakona koji je zanemario postojanje rovinjskog Instituta za istraživanje mora. Aristocle je proveo veći dio svoje karijere u rješavanju svog statusa službenika, zanemarujući obitelj, iako joj je želio osigurati dobar životni standard. Bio je veliki znanstvenik i istraživač. Odlazio je na razna putovanja, među kojima je i avanturističko-istraživačka misija u Eritreji 1938. godine. Kada je, zbog rješavanja nesporazuma nastalih isključivanjem rovinjskog instituta iz zakona o oceanografskim ustanovama, premješten u Taranto, morao se suočiti s još jednom teškom situacijom: smrću supruge. Morao je započeti novi život u Tarantu nakon što se već bio preselio iz Kopra u Pulu, a zatim kao prognanik napustio Istru i otišao u Veneciju. Unatoč tomu, nikada nije prestao pisati, baviti se mnogobrojnim projektima i sudjelovati na međunarodnim znanstvenim skupovima. Bio je veoma plodan autor. U svojoj je karijeri objavio sedamdesetak znanstvenih radova i preveo zahtjevno djelo Hansa Molischa “Biljna fiziologija kao teorija vrtlarstvaˮ. Filološka strogost koju je naslijedio od svog oca omogućila mu je veliku istraživačku preciznost. Sve su njegove publikacije obogaćene obilnom bibliografijom i osobnim bilješkama. Suvremenici su ga veoma cijenili, a njegove su zbirke nalaza i dan-danas važno znanstveno svjedočanstvo