The Establishment Process of the Ottoman First Period Madrasas and the Teaching of Arabic Language

Osmanlı İmparatorluğu; aşiretten beyliğe, beylikten devlete, devletten ise cihan imparatorluğuna geçerken, kurumsallaşma döneminin en önemli ve öne çıkmış eğitim kurumlardan biri olan medreselerde eğitim ve öğretimin Arap Dili'nde yapılmasını sağlamış ve böylece kendine has bir eğitim ve öğretim sistemi oluşturmuştur. Bununla birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nun bilime ve bilim adamlarına önem vermesi, eğitim ve öğretim kurumlarını parasız yapması ve bu kurumlarda eğitim öğretim faaliyetlerini yerine getiren öğrencilerin barınma ihtiyaclarını karşılaması, Osmanlı toplumunu eğitim ve öğretime teşvik ederken, ilim hayatının kısa süre içerisinde ilerlemesini ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Bu bağlamda o dönemin eğitim kurumları olan medreselerde okutulan Arap Dili, genellikle nakli ilimlerden oluşan Kur'an tefsiri, Hadis ve İslam fıkhı gibi dini eğitime yönelik olmuşsada İstanbul'un fethinden sonra akli ilimlerin verilmesi ve tahsili için öğrenilmesi zorunlu olan bir dile dönüşmüştür. Bununla beraber eğitim ve öğretimin yenilenmesi eğitim kurumları olan medreselerde eğitim düzeyini yükseltmiş, medreselerin gelişmesini sağlamış ve sayılarını arttırmıştır. Bu medreselerde okutulan ilmi eserler ve onlara kaynak teşkil eden kitaplar, Arap dilinde yazılmıştır. Bu durum Arap Dili'nin öğrenilmesi ve öğretilmesini kaçınılmaz kılmıştır. İşte bu çalışmada; Osmanlı medreselerinde, eğitim ve öğretim dili olan Arapça'nın, öğretiminin hem medreselerin yapısı hem de eğitim-öğretim metodlarına değinmek suretiyle nasıl ve hangi boyutlarda yapıldığına dair tespitlerde bulunmaya çalıştık.Madrasas which were one of the most important and famous educational establishments of the Ottoman Empire in the transitional period from a tribe to a principality, from a principality to a state, from a state to a world empire made education and training possible in Arabic language and in this way formed a special education and training system. The fact that Ottoman Empire attached importance to scientific issues and scientists, the educational establishments were then free, the need of pupils for sheltering was met enabled scientific life to advance and become popular in a short span of time as well as encouraging the Ottoman society in terms of education and training. In this context, Arabic which was taught in madrasas turned into a compulsory language for the purpose of training pupils in fundamental Islamic sciences for religious education. Fundamental Islamic sciences are generally composed of interpretation of the Koran, the prophet Muhammad's sayings/deeds and Islamic law. Arabic was also compulsory in madrasas to teach rational sciences after the conquest of Istanbul. Besides, the innovation of the education and learning system raised education levels of madrasas, enabled them to advance and increased their numbers. Scientific works and reference books were written in Arabic language. This situation made teaching and learning of this language indispensable. In this study, we touched upon the educative structure of Madrasas and teaching-training methods. In doing so we also tried to detect how and in what dimensions the Arabic language which was the language of the education and training in Ottoman madrasas were taught