تعيين فون و فعاليت ماهانه پشه خاكي ها در مناطق جنوبي شهرستان بافت، استان كرمان در سال 1383

در سال هاي اخير موارد ليشمانيوز احشايي و جلدي در جنوب شهرستان بافت يكي از شهرستان هاي استان كرمان، روند فزاينده اي داشته است. بررسي پرونده هاي بيماران بستري شده در بيمارستان اصلي شهر كرمان طي سال هاي 82-1372 نشان گر آن بود كه از مجموع 36 بيمار بستري شده مبتلا به ليشمانيوز احشايي، يك سوم آن مربوط به جنوب شهرستان بافت بوده اند. از آنجا كه آگاهي از وضعيت فونستيك و فعاليت پشه خاكي مي تواند نقش اساسي در برنامه ريزي و كنترل بيماري داشته باشد، اين مطالعه با اهداف تعيين فون و فعاليت ماهانه پشه خاكي ها، تعيين ترجيح ميزباني و بررسي سطح حساسيت گونه غالب نسبت به حشره كش د.د.ت 4% انجام گرديد. در اين بررسي با استفاده از روش تله چسبان و آسپيراتور و با رعايت معيارها در طول فعاليت ماهانه 1710 عدد پشه خاكي مشتمل بر 16 گونه صيد، شناسايي و مونته شدند. نتايج اين بررسي نشان داد فعاليت پشه خاكي ها در اين منطقه از اواخر ارديبهشت ماه شروع و در اواخر مهر ماه خاتمه مي يابد كه داراي دو نقطه اوج فعاليت يكي در اواسط تيرماه و ديگري در اواسط مرداد ماه مي باشد. گونه هاي غالب اين منطقه فلبوتوموس پاپاتاسي (33.74%) و فلبوتوموس الكساندري (29.82%) بودند كه در تمام ماه هاي فعاليت پشه خاكي ها در منطقه حضور داشتند. نتايج شاخص خون خواري با استفاده از روش اليزا (ELISA) با آنتي سرم هاي انسان و سگ نشان داد كه گونه فلبوتوموس پاپاتاسي (43.3%) و گونه فلبوتوموس الكساندري (33.3%) از انسان خون خواري كرده بودند كه بيان گر تمايل اين دو گونه به خون خواري از انسان است. آزمون حساسيت فلبوتوموس پاپاتاسي گونه غالب اين منطقه به د.د.ت 4% نشان داد كه اين گونه نسبت به اين حشره كش حساس است