یک و دو بار سم‌زدایی به روش فراسریع از نواقص شناختی در موش‌های صحرایی معتاد به مورفین جلوگیری می‌کند: ارجحیت برای یک بار سم‌زدایی

چکیده مقدمه: مشخص شده است که اپیوئیدها بر فرایندهای یادگیری و حافظه‌ای تأثیر می‌گذارند. تفاوت‌های مهمی در موفقیت روش‌های مختلف قطع مورفین برای جلوگیری از نواقص شناختی وجود دارد. روش‌ها: در مطالعه حاضر اثرات یک و دو بار سم‌زدایی به روش فراسریع (Ultra-rapid detoxification یا URD) بر یادگیری و حافظه فضایی موش‌های صحرایی معتاد به مورفین بررسی شد. مورفین (10 میلی‌گرم بر کیلوگرم) به صورت داخل صفاقی یک بار در روز به مدت یک هفته به موش‌های صحرایی نر تزریق شد و سپس تحت بیهوشی قرار گرفتند و به وسیله تزریق نالوکسان سم‌زدایی شدند. جهت پروتکل تکراری، تزریق مورفین و به دنبال آن فرایند سم‌زدایی یک هفته دیگر هم تکرار گردید. حیوانات گروه شاهد حجم‌های یکسانی از سالین دریافت کردند. یادگیری و حافظه فضایی با استفاده از آزمایش MWM (Morris water maze) مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: هر دو پروتکل منفرد و تکراری تجویز مورفین منجر به تضعیف شدید حافظه فضایی و هر دو روش سم‌زدایی به روش فراسریع منفرد و تکراری باعث بهبود نواقص شد. با این وجود عملکرد حافظه‌ای حیواناتی که دو بار URD را تجربه کرده بودند، در مقایسه با گروه شاهد متناظر خودش به طور معنی‌داری کمتر بود. از آن‌جایی که سرعت شنای حیوانات و همچنین نتایج آزمون سکوی آشکار بین گروه‌های شاهد و دریافت کننده مورفین تفاوت معنی‌داری را نشان نداد؛ می‌توان نتیجه‌گیری کرد که فعالیت حرکتی و یا هماهنگی حسی- حرکتی حیوانات مورد آزمایش تحت تأثیر تجویز مورفین قرار نگرفت. نتیجه‌گیری: سم‌زدایی به روش فراسریع و به ویژه پروتکل یک روزه آن می‌تواند باعث بهبود نواقص شناختی در موش‌های معتاد به مورفین شود. با توجه به این‌که اعتیاد به مورفین یک معضل جدی و رو به گسترش در بسیاری از جوامع است، این نتایج می‌تواند برای بیمارانی که بازگشت‌های مکرر به مصرف اپیوئید را تجربه می‌کنند، اهمیت بالینی داشته باشد. واژگان کلیدی: اپیوئید، اعتیاد، سم‌زدایی، حافظه فضایی، ماز آبی موریس (MWM