Leit að fyrirheitna landinu: Samanburður á þremur handbókum fyrir íslenska vesturfara frá árinu 1875

Í þessari ritgerð er sagt frá þremur handbókum sem voru allar gefnar út árið 1875 og voru ætlaðar sem auglýsingabæklingar fyrir Íslendinga sem höfðu eða gætu haft áhuga á að flytja til Vesturheims (þ.e. í þessu tilfelli til Nýja-Skotlands og núverandi Manitoba í Kanada, eða til Alaska í Bandaríkjanum). Saga 19. aldar einkennist af stórum hópflutningum frá Evrópu til Norður-Ameríku og á árabilinu 1870-1914 fluttu u.þ.b. 15-20 000 Íslendingar vestur um haf. Eins og fyrir aðra hópa innflytjenda til Ameríku voru hinar ýmsu auglýsingar og upplýsingaheimildir grundvallaratriði í umræðum og ákvörðunartöku Íslendinga um flutning. Hvernig var Ameríku lýst í þeim heimildum sem fólk hafði aðgang að og hvers vegna? Hvernig endurspeglar opinber innflytjendastefna Kanada og Bandaríkjanna lýsingarnar í skýrslum og öðrum textum skrifuðum af innflytjendunum sjálfum? Þessar og fleiri spurningar liggja ritgerðinni til grundvallar. Í fyrsta kafla ritgerðarinnar verður stuttlega fjallað um fólksflutninga til Vesturheims almennt og sérstaklega um landnám Íslendinga þar. Næst verður lýst hvaða efnislegar heimildir gagnast til að fá innsýn í innflutningsreynslu íslenskra vesturfara og innflytjendastefnu á þessu tímabili. Í seinni hluta verður fjallað ítarlega um handbækurnar þrjár og borið saman hvernig þær lýsa svæðunum þremur og auglýsa þau fyrir mögulega íslenska landnámsmenn. Einnig verður skoðað hvaða hlutverk handbækur fyrir vesturfara gegndu í stærra samhengi innflytjendastefnu Vesturheims