Áhrif innleiðingar eIDAS-reglugerðarinnar á Neytendastofu og íslenska traustþjónustuveitendur

Rannsóknarspurning meistararitgerðar þessarar varðar áhrif innleiðingar eIDAS-reglugerðarinnar nr. 910/2014 á Neytendastofu og íslenska traustþjónustuveitendur. Til skýringar þótti höfundi vert að rekja ítarlega efni og gildissvið eIDAS-reglugerðarinnar, áður en leitast var við að svara afmarkaðri rannsóknarspurningu. Höfundur rannsakaði áhrif innleiðingarinnar þá einkum með hliðsjón af ákvæðum eIDAS-reglugerðarinnar, íslenskra laga um rafræna auðkenningu og traustþjónustu fyrir rafræn viðskipti nr. 55/2019 og íslenskrar reglugerðar nr. 100/2020. Við innleiðingu eIDAS-reglugerðarinnar í íslenskan rétt var Neytendastofu falið hlutverk eftirlitsstofnunar á íslensku yfirráðasvæði. Áður hafði stofnunin gegnt eftirlitshlutverki á grundvelli forvera reglugerðarinnar, nánar tiltekið tilskipunar um rafrænar undirskriftir nr. 1999/93, auk íslenskra laga um rafrænar undirskriftir nr. 28/2001 og íslenskrar reglugerðar nr. 780/2011. eIDAS-reglugerðin felur í sér ítarlegra regluverk og víðara gildissvið en forveri hennar gerði og fjallar einnig um fleiri tegundir traustþjónustu. Þar að auki kynnir reglugerðin til sögunnar auknar kröfur til traustþjónustuveitenda. Niðurstaða höfundar sú, að innleiðing eIDAS-reglugerðarinnar felur í sér margþætt áhrif á Neytendastofu og íslenska traustþjónustuveitendur. Þau áhrif birtast einkum í auknum kostnaði, sem báðir aðilar þurfa að bera og aukins vinnuframlags af þeirra hálfu til þess að mæta kröfum reglugerðarinnar. Þar að auki felur innleiðingin í sér að Neytendastofu er falið veigameira eftirlitshlutverk heldur en hún fór með áður. Jafnframt felur eIDAS-reglugerðin í sér aukningu á kröfum sem gerðar eru til Neytendastofu og íslenskra traustþjónustuveitenda, þá einkum þeirra sem hafa fullgilda stöðu. Það er skoðun höfundar að þó að eIDAS-reglugerðin sé til þess fallin að ná settum markmiðum, þarf aukna vitundarvakningu í íslensku samfélagi, svo neytendum, lögaðilum og opinberum aðilum séu ljósir þeir miklu kostir sem fylgja traustþjónustu sem heyrir undir gildissvið eIDAS-reglugerðarinnar.The research question of this master-thesis concerns the effects of the implementation of the eIDAS-regulation No 910/2010 on the Consumer Agency and Icelandic trust service providers. The author deemed worthy, for explanatory purposes, to discuss thoroughly the subject matter and scope of the eIDAS-regulation, before attempting to answer the defined research question. The author explored the effects of the implementation especially in regard to the provisions of the eIDAS-regulation, the Icelandic Act on Electronic Identification and Trust Services for Electronic Transactions No 55/2019 and Icelandic regulation No 100/2020. With the implementation of the eIDAS-regulation at national level in Iceland, the Consumer Agency is assigned the role of supervisory body on Icelandic territory. Prior to the implementation, the Consumer Agency had this role, in accordance with the predecessor of the eIDAS-regulation, i.e. Directive No 1999/93/EC for electronic signatures, the Icelandic Act on Electronic Signatures No 28/2001 and Icelandic regulation No 780/2011. The eIDAS-regulation encompasses a more detailed regulatory framework and a broader scope than its predecessor. It also covers more types of trust services and introduces increased requirements for trust service providers. The authors’ conclusion is that the implementation of the eIDAS-regulation has a multifaceted effect on the Consumer Agency and Icelandic trust service providers. These effects are mainly reflected in increased costs and workloads for both parties. Additionally, the implementation entrusts the Consumer Agency with a more prominent supervisory role than before. Furthermore, the eIDAS-regulation includes increased requirements towards the Consumer Agency and Icelandic trust service providers, especially those with qualified status. It is the author‘s opinion, that although the eIDAS-regulation is suitable for achieving its goals, increased awareness in Icelandic society is needed, so that consumers, legal entities and public bodies are aware of the great advantages of trust services which fall within the scope of the eIDAS-regulation