Lestur unglinga : lestrarkennsla og staða íslenskra ungmenna

Eftirfarandi verkefni er lokaverkefni til B.Ed.-prófs við kennaradeild Háskólans á Akureyri. Í aðalnámskrá og sérstakri læsisstefnu stjórnvalda er lögð áhersla á mikilvægi læsis. Lestur og lesskilningur er ein mikilvægasta færni fólks í nútímasamfélagi og undirstaða annarrar færni. Niðurstöður rannsókna sýna að börn og unglingar lesa minna núna en áður og lesskilningi hefur farið hrakandi. Drengir lesa að jafnaði mun minna en stúlkur og er talið að það komi niður á námi þeirra í framtíðinni. Í þessu verkefni er farið yfir það sem vitað er um stöðu læsis og lesskilnings meðal unglinga. Meginmarkmiðið er að greina ástæður þess að lesskilningur og lestur dvínar með árunum, einnig verður skoðað hvernig skólar geta brugðist við til að efla lestur og læsi unglinga. Skoðað verður hvert hlutverk kennara og skólans í heild er þegar kemur að lestrarkennslu og farið verður yfir nokkrar hugmyndir að verkefnum sem geta nýst í lestrarkennslu á unglingastigi og aukið áhuga unglinga á lestri. Einnig verður staða íslenskra unglinga skoðuð með tilliti til lesturs og munar á kynjum. Grundvallaratriði er að börn og unglingar hafi áhuga á að lesa og stundi lestur einnig utan skóla, að eigin frumkvæði. Til þess þurfa þau að hafa náð tökum á lestrarfærninni og til lengri tíma þarf fjölbreytt lesefni að vera öllum aðgengilegt. Kennarar þurfa að skipuleggja tímann í skólanum markvisst í þágu læsis og beita fjölbreyttum og markvissum aðferðum sem höfða til ólíkra áhugamála beggja kynja en gæta þess að nemendur hafi alltaf aðgang að efni við hæfi.This thesis is submitted in partial fulfilment of the requirements for the B.Ed. degree at the Faculty of Education in the University of Akureyri. There is a great emphasis on literacy and reading in the national curriculum guide and particular literacy policy in the government. Reading and reading comprehension is one of the fundamental skills of modern society and the foundation of other skills, such as literacy in a broad sense. Research shows that children and teenagers read less nowadays than before, the risk is that reading comprehension is worsening. Boys tend to read much less than girls and that is believed to have a negative impact on their education in the future. This thesis revises the status on literacy and reading comprehension among teenagers. The main goal is to analyse the reasons for why reading comprehension and literacy is getting worse over the years, it will also be looked into how schools can react to enhance reading and literacy among teenagers and adolescents. Roles of schools and teachers will be reviewed as a whole regarding reading instructions and a few ideas about projects that could be useful in reading instruction for adolescents will be discussed. The position of Icelandic adolescents is examined with regard to reading and gender differences. It is fundamental that children and adolescents are interested in reading and that they make a habit of reading outside of the school as well, on their own initiative. For this to be possible they need to have a good grasp on reading techniques and in the long term, diverse reading material needs to be accessible to everyone. Teachers need to organize school time systematically around literacy and apply diverse and purposeful methods that appeal to different interests of both genders while ensuring that students always have access to appropriate content