Beiting samkeppnisreglna í litlum hagkerfum

Flest vestræn ríki, og mörg önnur, þar á meðal Ísland, hafa lögfest sérstakar samkeppnisreglur. Á Íslandi gilda þannig samkeppnislög nr. 44/2005, með síðari breytingum. Fyrirmyndir flestra þessara reglna eru samkeppnisreglur þær sem gilda í Bandaríkjunum (USA) annars vegar og innan Evrópusambandsins (ESB) hins vegar. Í ritgerð þessari verða kannaðar rætur þessara reglna og þau sjónarmið sem liggja þeim að baki. Sérstaklega verður hugað að því álitaefni hvort samkeppnisreglur, sem mótaðar eru á jafn stórum og víðfeðmum markaðssvæðum og á við um USA og ESB eigi að öllu leyti jafn vel við á mun minni markaðssvæðum, t.d. Íslandi. Kannaðar verða helstu áskoranir sem sem fylgja framkvæmd samkeppnisreglna á litlum mörkuðum. Sérstaklega verður horft til reglna sem gilda um samruna fyrirtækja og reglna sem gilda um markaðsráðandi stöðu og lagt mat á hvort að gildandi samkeppnisreglur að þessu leyti séu til þess fallnar að hámarka velferð neytenda í litlum hagkerfum. Í framhaldinu er litið til réttarframkvæmdar bæði í stærri og minni ríkjum, í þeim tilgangi að komast að því hvort og þá hvers konar tillit þurfi að taka til stærðar hagkerfisins og markaðsaðstæðna sem einkenna lítil hagkerfi, við beitingu samkeppnisreglna. Að lokum er dregin saman niðurstaða um hvað það er sem skiptir mestu máli hvað varðar mótun samkeppnisstefnu í litlum hagkerfum.Most Western states, and many others, including Iceland, have enacted specific competition rules. In Iceland they are called the Competition Act no. 44/2005, as amended. The precursor of these rules are the competition rules that apply in the United States (USA) on the one hand and within the European Union (EU) on the other. This thesis explores the roots of these rules and the perspectives that underlie them. In particular, consideration will be given to whether competition rules that are formulated in as large and wide-ranging market areas as apply to the USA and the EU do not apply equally well in much smaller market areas, e.g. Iceland. The main challenges associated with the implementation of competition rules in small markets will be explored. In particular, the rules governing the merger of companies and the rules governing market dominance will be examined and the assessment of whether the existing competition rules in this regard are conducive to maximizing consumer welfare in small economies. Judicial review is taken of both larger states and smaller ones, with the aim of determining whether the size of the economy and the market conditions that characterize small economies need to be taken into account. Finally, a summary of what matters most in terms of shaping competition policies in small economies is summarized