Cumhuriyet Dönemi Türk romanında mitoloji ve retorik

Türk edebiyatının en önemli özelliklerinden biri farklı medeniyetlere mensup toplumların kültürel özelliklerini yansıtmasıdır. Türk edebiyatında Doğu ve Batı medeniyetine ait göstergelerin iç içe kullanılması temelde Türk toplumunun yaşadığı Anadolu coğrafyasından kaynaklanır. Anadolu coğrafyası, farklı din ve inançlara mensup toplulukların asırlarca bir arada yaşadıkları stratejik bir mekândır. Ayrıca bu mekân, üzerlerinde kadim medeniyetlerin kurulduğu Balkan ve Orta Doğu coğrafyasıyla da komşudur. Dolayısıyla Türk toplumunun sosyal, siyasal ve kültürel hayatında medeniyetler arası etkileşimi görmek mümkündür. Medeniyetler arası etkileşimin en önemli göstergeleri mitolojilerdir. Türk edebiyatında evrensel kültüre ait çok sayıda mitolojik unsur bulunmaktadır. Bu çalışmada mitoloji ve roman ilişkisi değerlendirilmektedir. Türk romanlarda güzellik Tanrıçası Venüs ve Aphrodite, Tanrıların kralı Jüpiter, Ateş ve volkanların Tanrısı Hephaistos, ateşi insanlığa getiren Prometheus, kahramanlıklarıyla meşhur Zaloğlu Rüstem gibi farklı medeniyetlere ait mitolojik göstergeler bulunmaktadır. Yunan ve Pers mitolojisine ait bu göstergeler, medeniyetler arası etkileşimin en açık göstergeleridir. Bu çalışmanın temel amacı, romanlarda geçen mitolojiye ait göstergelerin niteliğini ve mitolojik göstergelerin roman sanatına olan katkısını ortaya çıkarmaktır. Romanlarda özellikle Yunan mitolojisine ait göstergeler tespit edilmiştir. Mitolojik göstergeler, anlatıların retorik ve reel yanını güçlendirmektedir. Romanlarda tespit edilen mitolojik unsurlar aynı zamanda Türk toplumunun farklı medeniyetlerle iç içe geçmiş sosyal ve kültürel yaşantısını da yansıtmaktadır. Sanat faaliyetlerin özünde, simgesel ve özgün anlatım vardır. Romanlardan elde edilen bulgular, mitolojinin roman sanatında etkili birer retorik malzemesi olduğunu ve yazarların anlatılarına özgünlük katmak için mitolojik göstergelerden yararlandıklarını ortaya çıkarmaktadır