BAAC-rapport A-13.0228

BAAC b.v. heeft in opdracht van Stichting Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen graafwerkzaamheden in de gemeente Ermelo archeologisch begeleid. Het betreft een terrein langs de Hierdense beek dat deels is afgeplagd. Het terrein ligt tussen twee beschermde grafheuvelgroepen die het beekdal ter plaatse flankeren. Op de onderzoekslocatie wordt een voorde vermoed, waar men al in de prehistorie het beekdal kon oversteken. De graafwerken hebben geen grondsporen of relevante archeologische vondsten opgeleverd. De weinige vondsten die zijn gedaan dateren uit de moderne tijd en hebben met name betrekking op recente militaire oefeningen in het gebied. De landschappelijke studie heeft wel veel informatie opgeleverd met betrekking tot de genese van het beekdal en geleid tot een gedetailleerde archeologische verwachting voor het beekdal. Hieruit blijkt dat ter plaatse het beekdal verveend was ten tijde van de aanleg en het gebruik van de grafheuvels. Vanaf de Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen kende de beek een verhoogde piekafvoer en was sprake van sterk verhoogde erosie en sedimentatie. Dit kan in verband worden gebracht met ijzerproductie en -handel, waarbij grote hoeveelheden houtskool nodig waren. Vermoedelijk werd dit gereguleerd vanuit een machtscentrum aan het Uddelermeer. De houtskoolproductie werd gebruikt als brandstof in de smeltovens; dit leidde tot ontbossing, hetgeen de waterhuishouding in het dal sterk beïnvloed heeft. Mochten in de toekomst vergelijkbare bodemingrepen in het dal van de Hierdense of Staverdense beek plaatsvinden, wordt aanbevolen deze alle volgens de methodiek AB protocol opgraven uit te voeren. Enerzijds is een lage verwachting opgesteld voor het dal als landschappelijke eenheid in de gemeentelijke verwachtingskaart, anderzijds dragen vondsten of andere waarnemingen direct substantieel bij tot begrip en datering van de reeds bekende archeologische resten. In de wijdere regio vindt in het kader van natuurbeheer relatief veel grondverzet plaats. Aangezien archeologische resten op geringe diepten kunnen voorkomen, zijn dergelijke ingrepen in dit gebied met een niet-gespecificeerde verwachting bij uitstek geschikt om archeologisch te begeleiden. Met relatief lage kosten kan op die manier een groot areaal worden geïnspecteerd en wordt de archeologische rijkdom van het gebied ten volle bediend