Hasta bakım katlarının planimetrik verimliliği için sınflandırmalar

This trial study was conducted to determine classifications for planimetric design efficiency of sample public hospitals in Turkey by developing a fuzzy logic algorithm. Utilizing primary areas and circulation areas from nursing unit floor plans, the study employed triangular membership functions for the fuzzy subsets; Mamdani rule system; min operation for finding rule firing strength; max composition; and 'centroid' method for defuzzification. The input variables -primary areas per bed and circulation areas per bed- were fuzzified in this model. The relations between input variables and output variable of design efficiency were displayed as a result of fuzzy rules. To test existing nursing unit floors, efficiency output values were obtained and efficiency classes were constructed by this model in accordance with general norms, guidelines and previous studies. The classification of efficiency was resulted satisfactorily in terms of comparing hospitals. Of the fifteen hospital floor plans tested in the model, six were in a class of low efficiency, other nine were in a class of medium one. None of them were in overall agreement with the spatial requirements in regard to standards and current recommendations. The utility of this model is in the capability to indicate boundaries of efficiency classes. Hospital designers and managers may obtain feedback information from evaluations and comparisons of existing buildings. Consequently, they may benefit from this model in decision making processes.Bu çalışma, Türkiye’deki 15 Devlet Hastanesine ait ‘Hasta Bakım Üniteleri’ verilerini kullanarak, mimarlık alanında oldukça yeni olan Bulanık Mantık metodu ile verimlilik tahmini yapmakta; bu çerçevede bulanık mantık algoritması geliştirerek, Türkiye’de örnek olarak seçilen kamu hastanelerinin plan (planimetric) tasarım verimliliği için sınıflandırmalar geliştirmeye çalışmaktadır. Hasta bakım ve tedavi ünitelerinin kat planlarından hasta kullanım alanları ve dolaşım alanları elde edilerek bulanık mantık modeli alt kümeleri için üyelik fonksiyonları oluşturulmuştur. ‘Mamdanni’ kural sistemi, kuralların ağırlıklarını hesaplamada ‘min’ fonksiyonu, ve ‘max’ kompozisyonu ve ‘centroid’ metodu da bulanık işlemcisi için kullanılmıştır. Girdi değişkenleri olarak hasta kullanım alanları ve dolaşım alanları modellenmiştir. Girdi değişkenleri ile çıktı değişkeni olan tasarım verimliliği arasındaki ilişkiler bulanık mantık kuralları ile ortaya çıkarılmıştır. Varolan hasta bakım ünitelerini incelemek için, verimlilik çıktı değerleri modelden elde edilmiştir. Genel tasarım normları, tasarım ölçütleri ve önceki çalışmalar ışığında ve de bu model aracılığıyla verimlilik sınıfları oluşturulmuştur. Modelde test edilen 15 hastane kat planından altısının düşük verimli sınıf içinde, dokuzunun ise orta verimli sınıf içinde olduğu görülmüştür. Hiçbiri güncel standartlara ve gereksinimlere uygun değildir. Bu çalışmada elde edilen modelin faydası, verimlilik sınıflarının sınır değerlerini belirleme yeteneğinde olmasıdır. Hastanelerin karşılaştırılarak incelenmesi için oluşturulan verimlilik sınıflandırılması başarı ile sonuçlanmıştır. Hastane tasarımcıları ve yöneticileri, mevcut hastanelerin değerlendirmesini ve karşılaştırmaları yapabilmek için bu çalışmadan geribildirim yoluyla bilgi edinebilir. Sonuç olarak, ilgili binalar hakkında karar verme aşmasında(örneğin binanın iyileştirme ihtiyacının olup olmadığı, yeni mekanlara gerek duyulup duyulmadığı gibi) bu modelden faydalanabilirler